دراسات موجزة في فقه الإمامية
دراسات موجزة في فقه الإمامية، اثر سید محمد نجفی یزدی، کتابی است یک جلدی به زبان عربی با موضوع فقه امامی. این کتاب به‌عنوان یک کتاب آموزشی که پیش از شرح لمعه شهید ثانی خوانده می‌شود به سفارش مرکز تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه تهیه شده است.
| دراسات موجزة في فقه الإمامية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نجفی یزدی، سید محمد (نویسنده) مرکز مديريت حوزه هاي علميه، دفتر تدوين متون درسي حوزه هاي علميه (نویسنده) |
| ناشر | مرکز مديريت حوزه هاي علميه. دفتر تدوين متون درسي حوزه هاي علميه |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1396ش. |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-600-7550-71-7 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب، دارای دو مقدمه از دفتر تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه و مؤلف و مطالب متن در بخش‌های مختلف است. در نگارش این اثر، با احتساب قرآن کریم از ۴۷ منبع استفاده شده است که به نظر می‌رسد ۴۶ منبع آن عربی باشد و تنها کتاب نقش عایشه در تاریخ اسلام علامه عسکری به فارسی است. منابع کتاب به‌جز قرآن کریم، از منابع دست اول و دوم فقهی، تفسیری، لغوی و تاریخی شیعه و اهل سنت است. از جمله این منابع می‌توان از «امالی» صدوق، «تفسیر کبیر» فخر رازی، «جواهر» شیخ محمدحسن نجفی، «خلاف» شیخ طوسی، «رجال» نجاشی، «بحار» علامه مجلسی، «صحیح» بخاری، «صحیح» مسلم و... نام برد[۱].
گزارش محتوا
این کتاب، دارای ویژگی‌های زیر است:
- سلاست بیان؛
- رصانت تعبیرات؛
- موجز بودن مطالب؛ به‌نحوی که عاری از اخلال و اطناب است؛
- اشتمال بر پاورقی‌های مفید (حاوی اشاره به اختلاف آرا، رفع ابهام، تبیین محل نزاع، ذکر منابع و مصادر همراه با شماره صفحات مورد نظر و...)[۲].
غرض از تألیف این کتاب، علاوه بر رفع نیاز علمی طلاب مبتدی، آماده‌سازی آنان برای ورود به آموزش کتاب شرح لمعه دمشقیه شهید زین‌الدین جبعی عاملی - أعلی الله مقامه – است؛ زیرا کتاب شرح لمعه، حاوی نکات ظریفی است که فهم آن برای مبتدیان دشوار است؛ ازاین‌رو نیازی به کتابی آموزشی برای ورود به مباحث شرح لمعه احساس می‌شود که به نظر می‌رسد کتاب حاضر یعنی، دراسات موجزة في فقه الإمامية، این نیاز را برطرف می‌کند[۳].
نویسنده نیز در مقدمه‌ای که بر کتاب نوشته، غرض مزبور را خاطرنشان کرده است. وی همچنین متذکر شده که در این اثر، هم در تنظیم مطالب و تعابیرش و هم در محتوایش از کتاب «المختصر النافع» محقق اول، جعفر بن حسن حلی، اقتباس کرده است و هدف وی از این کار، انس طلاب علوم دینی با میراث فقهی و آرا و متون آن بوده است.
البته او بسیاری از مطالب کتاب محقق حلی را به جهت رعایت مجال زمانی محدود طلاب در این مرحله از درس خواندن، مختصر کرده و البته برخی مطالب مفید را نیز به آن افزوده است؛ مخصوصاً مطالبی نسبت به فتاوای متأخرین و معاصرین از فقها. وی همچنین در بسیاری از موارد، آیات و روایات و قواعدی را که مرتبط با مسائل بوده است، به‌منظور انس گرفتن طلاب با آنها به مطالب کتاب افزوده است و احیاناً به مهم‌ترین مواضع اختلاف بین امامیه و دیگران اشاره کرده است. او همچنین در ابتدای کتاب، سه باب مقدمات، اجتهاد و تقلید و ولایت فقیه را به‌منظور تکمیل بحث به ابتدای مطالب آن، افزوده است[۴].
نکته شایان ذکر درباره این کتاب این است که اثر حاضر یک کتاب تعلیمی محض است و نباید به آن به دید یک رساله عملیه نگریست. ازاین‌رو نویسنده، در پایان مقدمه‌اش به این نکته تذکر می‌دهد که هر مقلدی برای عمل شرعی باید به فتوای مرجع تقلید خودش مراجعه کند و صِرف اکتفا به خواندن مطالب این کتاب، حجت شرعی مقلد، برای عمل نخواهد بود[۵].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، در ابتدای کتاب آمده است و فهرست منابع، در انتهای آن.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.