جواهر البلاغة (هاشمی)

جواهر البلاغة، اثر سید احمد هاشمی، کتابی است یک‌جلدی به زبان عربی با موضوع علم معانی، بیان و بدیع (آرایه‌های لفظی و معنوی سخن). این کتاب درسی حوزه علمیه توسط مرکز تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه تصحیح و منتشر شده است.

جواهر البلاغة(هاشمی، احمد)
جواهر البلاغة (هاشمی)
پدیدآورانهاشمی، احمد (نويسنده)

مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. دفتر برنامه ریزی و تدوین متون درسی (سایر) قابشی، منصور (محقق) جزایری، حمید (محقق) افخمی اردکانی، محمد (محقق)

مومنی، محمد امین (محقق)
سال نشر1397ش
چاپ11
شابک978-964-2638-38-3
زبانعربی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

نسخه حاضر از این کتاب یک‌جلدی با مقدمه مرکز تدوین متون درسی حوزوی و یک تمهید شروع می‌شود. پس از مقدمه مرکز تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه و مقدمه مؤلف، وارد مباحث اصلی کتاب می‌شویم. این مباحث شامل مباحث مقدماتی و ارائه مطالب کتاب ضمن سه بخش اصلی علم‌های معانی، بیان و بدیع است. در بخش مباحث مقدماتی کتاب، درباره فصاحت و بلاغت صحبت می‌شود؛ در فصاحت، درباره فصاحت مفرد، فصاحت کلام و فصاحت متکلم صحبت به میان می‌آید و مباحث در بخش بلاغت درباره بلاغت کلام، و متکلم، و روش‌های مختلف بیان یک مطلب ضمن ۳ روش علمی، ادبی و خطابی ارائه شده است.[۱]

فهرست مطالب این نسخه، در ابتدای اثر ذکر شده است. این کتاب در عین خصوصیات و مزایایش نواقص و معایبی هم در سایر چاپ‌ها داشته است. ازاین‌جهت گروهی از اساتید بلاغت در حوزه علمیه قم با حفظ اساس کتاب و فصول آن به تهذیبش پرداختند. از جمله کارهای آنها بر روی اصلاح نسخه حاضر، موارد زیر را می‌توان برشمرد؛

  1. تصحیح خطاها و نظرات غیرعلمی کتاب؛
  2. حذف اشعار و مثال‌های غیر صحیح و تبدیل آنها به اشعار و مثال‌های صحیح؛
  3. حذف شعر‌های غیرمفید و تبدیل آنها به اشعار مفید و آیات قرآنی و روایات از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اهل‌بیت(ع) به‌منظور نورانی شدن کلام؛
  4. حذف تمرین‌های طولانی و غیرمفید و تبدیل آنها به تمرین‌های مفید که مشتمل بر آیات قرآن کریم و روایات ائمه اهل‌بیت(ع) و اشعاری هستند که در راستای ذکر خدا و تزکیه نفس بیان شده است.[۲]

در مقدمه مرکز تدوین متون درسی حوزه از اساتید و صاحب‌نظران این فن درخواست شده که اصلاحات و نظرات خودشان را در راستای بهتر شدن مطالب این کتاب به آن مرکز ارائه نمایند. در همین مقدمه از حجت‌الاسلام منصور قابشی، سید حمید جزایری، محمد افخمی اردکانی، و محمدامین مؤمنی به دلیل ارائه نظرات اصلاحی‌شان درباره این کتاب تشکر شده است.[۳]

از دیگر نسخه‌های این کتاب، می‌توان جواهر البلاغة چاپ مرکز مدیریت حوزه علمیه قم را نام برد که چاپ پنجم آن در مرداد سال 1386 شمسی / رجب 1428 هجری، به چاپ رسیده است. این نسخه با مقدمه‌ای به زبان عربی از معاونت آموزش مرکز حوزه علمیه و افتتاحیه‌ای از خود مؤلف(سید احمد هاشمی) آغاز می‌شود.[۴] و سپس محتوای مطالب را می‌بینیم. پس‌ازآن با همان تمهید و مقدمه مذکور در نسخه فوق(نسخه مربوط به دفتر تدوین متون درسی حوزوی) ادامه مطالب را شاهدیم. به‌جز اختلافاتی که در بالا میان این دو نسخه اشاره شد، به لحاظ صفحه‌بندی و چاپ ظاهری هم، نسخه دفتر تدوین متون درسی حوزوی بر نسخه چاپ پیشین در مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، برتری دارد.

پانویس

  1. ر.ک: متن کتاب، ص۱۸-۲۹
  2. ر.ک: مقدمه مرکز تدوین متون درسی حوزوی، ص۱۳-۱۴
  3. ر.ک: همان، ص14
  4. ر.ک: هاشمی، سید احمد، جواهر البلاغة، ص9-11

منبع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. هاشمی، سید احمد، جواهر البلاغة، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، قم، چاپ پنجم، 1386ش/ 1428هـ.

وابسته‌ها