جواهر البلاغة (هاشمی)

جواهر البلاغة، اثر سید احمد هاشمی، کتابی است یک‌جلدی به زبان عربی با موضوع علم معانی، بیان و بدیع (آرایه‌های لفظی و معنوی سخن). این کتاب درسی حوزه علمیه توسط مرکز تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه تصحیح و منتشر شده است.

جواهر البلاغة(هاشمی، احمد)
پدیدآوران	هاشمی، احمد (نويسنده) مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. دفتر برنامه ریزی و تدوین متون درسی (سایر) قابشی، منصور (محقق) جزایری، حمید (محقق) افخمی اردکانی، محمد (محقق) مومنی، محمد امین (محقق)
سال نشر	1397ش
چاپ	11
شابک	‎978-964-2638-38-3
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نسخه حاضر از این کتاب یک‌جلدی با مقدمه مرکز تدوین متون درسی حوزوی و یک تمهید شروع می‌شود. پس از مقدمه مرکز تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه و مقدمه مؤلف، وارد مباحث اصلی کتاب می‌شویم. این مباحث شامل مباحث مقدماتی و ارائه مطالب کتاب ضمن سه بخش اصلی علم‌های معانی، بیان و بدیع است. در بخش مباحث مقدماتی کتاب، درباره فصاحت و بلاغت صحبت می‌شود؛ در فصاحت، درباره فصاحت مفرد، فصاحت کلام و فصاحت متکلم صحبت به میان می‌آید و مباحث در بخش بلاغت درباره بلاغت کلام، و متکلم، و روش‌های مختلف بیان یک مطلب ضمن ۳ روش علمی، ادبی و خطابی ارائه شده است.

فهرست مطالب این نسخه، در ابتدای اثر ذکر شده است. این کتاب در عین خصوصیات و مزایایش نواقص و معایبی هم در سایر چاپ‌ها داشته است. ازاین‌جهت گروهی از اساتید بلاغت در حوزه علمیه قم با حفظ اساس کتاب و فصول آن به تهذیبش پرداختند. از جمله کارهای آنها بر روی اصلاح نسخه حاضر، موارد زیر را می‌توان برشمرد؛

1. تصحیح خطاها و نظرات غیرعلمی کتاب؛
2. حذف اشعار و مثال‌های غیر صحیح و تبدیل آنها به اشعار و مثال‌های صحیح؛
3. حذف شعر‌های غیرمفید و تبدیل آنها به اشعار مفید و آیات قرآنی و روایات از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اهل‌بیت(ع) به‌منظور نورانی شدن کلام؛
4. حذف تمرین‌های طولانی و غیرمفید و تبدیل آنها به تمرین‌های مفید که مشتمل بر آیات قرآن کریم و روایات ائمه اهل‌بیت(ع) و اشعاری هستند که در راستای ذکر خدا و تزکیه نفس بیان شده است.

در مقدمه مرکز تدوین متون درسی حوزه از اساتید و صاحب‌نظران این فن درخواست شده که اصلاحات و نظرات خودشان را در راستای بهتر شدن مطالب این کتاب به آن مرکز ارائه نمایند. در همین مقدمه از حجت‌الاسلام منصور قابشی، سید حمید جزایری، محمد افخمی اردکانی، و محمدامین مؤمنی به دلیل ارائه نظرات اصلاحی‌شان درباره این کتاب تشکر شده است.

از دیگر نسخه‌های این کتاب، می‌توان جواهر البلاغة چاپ مرکز مدیریت حوزه علمیه قم را نام برد که چاپ پنجم آن در مرداد سال 1386 شمسی / رجب 1428 هجری، به چاپ رسیده است. این نسخه با مقدمه‌ای به زبان عربی از معاونت آموزش مرکز حوزه علمیه و افتتاحیه‌ای از خود مؤلف(سید احمد هاشمی) آغاز می‌شود. و سپس محتوای مطالب را می‌بینیم. پس‌ازآن با همان تمهید و مقدمه مذکور در نسخه فوق(نسخه مربوط به دفتر تدوین متون درسی حوزوی) ادامه مطالب را شاهدیم. به‌جز اختلافاتی که در بالا میان این دو نسخه اشاره شد، به لحاظ صفحه‌بندی و چاپ ظاهری هم، نسخه دفتر تدوین متون درسی حوزوی بر نسخه چاپ پیشین در مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، برتری دارد.

منبع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. هاشمی، سید احمد، جواهر البلاغة، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، قم، چاپ پنجم، 1386ش/ 1428هـ.