المصباح المنير
المصباح المنير فی غریب الشرح الكبیر للرافعی، نوشتۀ احمد بن محمد فیومی مقری(متوفای 770ق)، معروف به ابوالعباس فیومی، لغوي، خطیب و فقیه مصری است. این اثر، یک فرهنگ لغت عربی به عربی است که فیومی در آن، واژه‌های غريب و ناآشنای کتاب «العزیز، شرح الوجيز» یا همان الشرح الکبیر رافعى(623ق) را گرد‌آورى و معنی كرده است. خود او نیز در المصباح الکبیر برخی لغت‌های مشتبهه را بدان افزوده است. الشرح الکبیر نیز، شرحی بر کتاب الوجیز في فقه الإمام الشافعی اثر فقهی ابوحامد غزالی (متوفی 505ق) است.
| المصباح المنير | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فیومی، احمد بن محمد (نويسنده) محمد، یوسف شیخ (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | معجم عربی - عربی |
| ناشر | المکتبة العصرية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت ** لبنان - صیدا |
| سال نشر | 1428ق - 2007م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | زبان عربی - واژهنامهها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /غ4 و30247 175/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نگاه گزینشی فیومی به واژه‌ها حجم کتاب را بسیار کم کرده و آن را ویژۀ کسانی گردانیده که بر ادبیات عرب چیرگی داشته باشند. فیومی برای انجام این كار از هفتاد كتاب -که مطول و مختصر در شمار آن‌ها است- بهره گرفته است. این فرهنگ‌نامه امتیازهای بسیاری دارد که شاید مهمترینشان استشهادهای فیومی به احادیث و رویکرد او در نمایاندن معانی فقهی الفاظ از معانی لغوی‌شان است.[۱] او المصباح المنیر را در سال 734 هجری قمری به پایان رسانده است.
محقق این لغت‌نامه را مانند فرهنگ‌نامه‌های امروزی شکل داده است؛ او اعراب‌های سه‌گانۀ «ضمه، فتحه و کسره» را در حرف‌هایی که احتمال می‌رود هر سه را به خود بگیرند، آشکار کرده است؛ همچنین، حروف اصلی واژه‌هایی را که یک ریشه دارند، با تکیه بر معجم‌های معتبری مانند لسان العرب، المحیط و مختار الصحاح، در میان علامت [ ] گذارده است.[۲]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه محقق