رشحات البحار
رشحات البحار، عنوان مهم‌ترین اثر به‌جامانده از آیت‌اللّه میرزا محمدعلی شاه‌آبادی (معاصر)، است.
| رشحات البحار(شاه‌آبادی، محمدعلی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاه‌آبادی، محمدعلی (نويسنده) |
| ناشر | نهضت زنان مسلمان |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1360ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | انسان (اسلام) - انسان (عرفان) - عرفان - عرفان - جنبههای قرآنی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ش2ر5 284/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فرزند نویسنده، آیت‌اللّه نوراللّه شاه‌آبادی، این کتاب را شرح کرده است. رشحات البحار، در سه بخش نگاشته شده است. بخش اول، به کلام وحی، قرآن و عترت پرداخته و با مقدمه‌ای درباره علم الهی، بحث آغاز شده است و مسائلی مانند تجرد علم، مراتب تجرد، نحوه اتحاد ذات با علم و صفات دیگر الهی، اسما و صفات وجودی حق و نحوه علم به ماسوا، بحث می‌شود که شرح آن درباره قرآن و عترت مورد توجه است.
در بخش دوم، به بحث ایمان و رجعت پرداخته شده است. همچنین، به چگونگی رسیدن به سعادت یا شقاوت و شرح مراتب سه‌گانه اعتقادی پرداخته می‌شود که ایشان اولین مقام را شناخت خدای متعال می‌داند و در کمال این شناختن است که می‌توان او را به داشتن صفات، متصف دید و قرآن بدان‌ها فراوان یاد کرده است. در مرتبه دوم، مرحوم شاه‌آبادی، دستیابی به حقایق را از راه استدلال و اقامه برهان نمی‌داند، بلکه از راه شهود میسر می‌داند. مرتبه سوم، معرفت به مقام ولایت مطلقه الهیه و وصول به این مقام و تحقق آن برای اوست؛ به این معنا که شخص عارف سالک، در طی مدارج عبودیت حق، به مقامی می‌رسد که در خدا فانی می‌شود؛ به‌گونه‌ای که فعلی و حرکتی را جز فعل خدا نداند، صفتی را جز صفت خدا نشناسد و حقیقتی را جز ذات احدیت نداند و خود را در جنب آن فانی ببیند و همواره شاهد و مجذوب جلوات معبود باشد.
بخش سوم را می‌توان غرر آثار مرحوم آقای شاه‌آبادی دانست. این بخش از ابداعات علمی ایشان بشمار می‌رود که نظریه فطرت که مغز مکتب حکمی اوست و از منزلت و جایگاه ممتازی برخوردار است، در این بخش آمده است.
حی و حیات را به‌وضوح می‌توان از تک‌تک ظهور کلمات این کتاب دید و رایحه خوش ماندگاری‌اش را استشمام کرد و حضور این استاد فرزانه را در پیچ‌وخم هریک از این کلمات که طریقند الی اللّه، بعینه دید که دست در دستت می‌گذارد و تو را از پیچ و تاب توهمات و آفات زندگی می‌رهاند و خبرت می‌دهد که آنچه از مبدأ فیاض الهی دریافت کرده‌ای، معدوم نخواهد شد و آفات زندگی، جایگاهی در بهشت است.
در لحظات آغازین کتاب، درخواهی یافت که این رشحات را با چشم سر خواندن، کفایت نمی‌کند و چشم دل باید گشود تا شیرینی‌اش بر جانت بنشیند[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: دانشور، مهدی، ص80
منابع مقاله
دانشور، مهدی، «فیلسوف فطرت، یادداشتی بر دو کتاب شذرات المعارف و رشحات البحار»، نشریه رهنامه پژوهش، تابستان 1390، شماره 8، صفحات 79-80، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/901309