رشحات البحار
رشحات البحار، عنوان مهم‌ترین اثر به‌جامانده از آیـت‌اللّه میرزا محمدعـلی شـاه‌آبادی (معاصر)، است.
| رشحات البحار(شاه‌آبادی، محمدعلی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاه‌آبادی، محمدعلی (نويسنده) |
| ناشر | نهضت زنان مسلمان |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1360ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | انسان (اسلام) - انسان (عرفان) - عرفان - عرفان - جنبههای قرآنی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ش2ر5 284/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فرزند نویسنده، آیت‌اللّه نوراللّه شاه‌آبادی، این کتاب را شـرح کـرده است. رشحات البحار، در سـه بخش نگاشته شده است. بخش اول، بـه کـلام وحـی، قرآن و عترت پرداخـته و بـا مقدمه‌ای درباره علم الهـی، بـحث آغاز شده است و مسائلی مانند تجرد علم، مراتب تجرد، نحوه اتحاد ذات با علم و صفات دیـگر الهـی، اسما و صفات وجودی حق و نحوه عـلم به مـاسوا، بحث مـی‌شود کـه شـرح آن درباره قرآن و عترت مـورد توجه است.
در بخش دوم، به بحث ایـمان و رجعت پرداخته شده است. همچنین، به چگونگی رسیدن به سـعادت یا شـقاوت و شرح مراتب سه‌گانه اعتقادی پرداخته می‌شود که ایشان اولین مقام را شناخت خدای متعال می‌داند و در کمال این شناختن است که می‌توان او را به داشتن صفات، متصف دید و قرآن بـدان‌ها فـراوان یاد کرده است. در مـرتبه دوم، مرحوم شاه‌آبادی، دستیابی به حقایق را از راه استدلال و اقامه برهان نمی‌داند، بلکه از راه شهود میسر می‌داند. مرتبه سوم، معرفت به مقام ولایت مطلقه الهیه و وصول به این مقام و تحقق آن برای اوست؛ به این مـعنا کـه شخص عـارف سالک، در طی مدارج عبودیت حق، به مقامی می‌رسد که در خدا فانی می‌شود؛ به‌گونه‌ای که فعلی و حرکتی را جـز فعل خدا نداند، صفتی را جز صفت خدا نشناسد و حقیقتی را جز ذات احدیت نـداند و خـود را در جـنب آن فانی ببیند و همواره شاهد و مجذوب جلوات معبود باشد.
بخش سوم را مـی‌توان غرر آثار مرحوم آقای شاه‌آبادی دانست. این بخش از ابداعات علمی ایشان بشمار می‌رود که نظریه فـطرت که مغز مکتب حکمی اوست و از منزلت و جایگاه ممتازی برخوردار است، در این بخش آمده اسـت.
حی و حیات را به‌وضـوح مـی‌توان از تک‌تک ظهور کلمات این کتاب دید و رایحه خوش ماندگاری‌اش را استشمام کرد و حضور این استاد فـرزانه را در پیـچ‌وخـم هریک از این کلمات که طریقند الی اللّه، بعینه دید که دست در دسـتت مـی‌گذارد و تو را از پیچ و تاب توهمات و آفات زندگی می‌رهاند و خبرت می‌دهد که آنچه از مبدأ فیاض الهـی دریـافت کـرده‌ای، معدوم نخواهد شد و آفات زندگی، جایگاهی در بهشت است.
در لحظات آغازین کتاب، درخواهی یافت که ایـن رشـحات را با چشم سر خواندن، کفایت نمی‌کند و چشم دل باید گشود تا شیرینی‌اش بر جانت بـنشیند[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: دانشور، مهدی، ص80
منابع مقاله
دانشور، مهدی، «فیلسوف فطرت، یادداشتی بر دو کتاب شذرات المعارف و رشحات البحار»، نشریه رهنامه پژوهش، تابستان 1390، شماره 8، صفحات 79-80، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/901309