العقل و فهم القرآن (نسخه)
العقل و فهم القرآن نوشته حارث بن اسد محاسبی( 165- 243 ق) است و در موضوع کلام و... نوشته شده و توسط حسین قوتلی تحقیق شده است.
| العقل و فهم القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حارث محاسبی، حارث بن اسد (نویسنده) قوتلی، حسین (محقق و مقدمه‌نويس) |
| ناشر | دار الفکر للطباعة و النشر و التوزيع |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1391ق. = 1971م. |
| چاپ | چاپ یکم |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م3ع7 / 69 BP |
نوشتار حاضر شامل دو اثر خطی تحقیق شده از محاسبی است که در یک جلد ارائه شده است. بخش اول کتاب «مائية العقل و معناه و اختلاف الناس فيه» و دومی کتاب «فهم القرآن» است که از مهم‌ترین نوشته‌های کلامی و نقادانه محاسبی است. [۱]
محقق به دلیل ارتباطی که میان این دو اثر دیده ترجیح داده است تا آن‌ها در ضمن یک نوشتار و تحت عنوان یاد شده ارائه نماید. [۲]
ساختار کتاب در چهار بخش تنظیم شده است. در بخش اول مطالبی پیرامون شخصیت، آراء و افکار، جایگاه و تاثیرات حارث محاسبی مطرح شده است. [۳] بخش دوم به کتاب «مائیة العقل» اختصاص یافته و محقق ضمن تحلیل کتاب یاد شده تاثیر روش عقل‌گرایانه محاسبی را در تفکر اسلامی مورد توجه قرار داده است[۴].
بخش سوم به متن کتاب «مائیة العقل و معناه و اختلاف الناس فیه» اختصاص یافته است. [۵]
در آغاز کتاب مباحثی در باره ماهیت و حقیقت عقل مطرح شده و به معانی مختلف آن اشاره گردیده است. در ادامه علاوه بر ارائه یک تقسیم‌بندی از عاقلان به ارزش گذاری آن‌ها نیز پرداخته است. [۶]
در بخش چهارم نخست مطالبی پیرامون کتاب فهم القرآن و تحلیل کتاب توسط محقق آمده و پس از آن متن کتاب یاد شده آمده است. نویسنده در آغاز از عقل با ایمان (مؤمن) سخن گفته است سپس به برخی از آراء و افکار فرق مذهبی پرداخته و متعرض نقد آراء معتزله به ویژه در مساله نسخ شده سپس دیدگاه آنان را در مسائلی مانند صفات خداوند تعالی، عدل، وعد و وعید، منزله بین المنزلتین، شفاعت و... به نقد کشیده است .در پایان به تبیین فهم صحیح قرآن و ناسخ و منسوخ و خاص و عام آن اشاره کرده است. [۷]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن.