اسلام و نیازهای زمان

اسلام و نیازهای زمان، مجموعه‌ای شامل 1 مقدمه و 26 سخنرانى از اسلام‌شناس معاصر، مرتضی مطهری (فریمان 1298-1358ش. قم) تحت عنوان «اسلام و مقتضیات زمان» که در شب‌هاى ماه مبارک رمضان، زمستان سال 1345ش در مسجد «اتفاق» تهران بیان شده و نیز بحث‌هاى ایشان در «انجمن اسلامى پزشکان» سال 1351ش است[۱].

اسلام و نیازهای زمان
اسلام و نیازهای زمان
پدیدآورانمطهری، مرتضی (نويسنده)
عنوان‌های دیگراسلام و مقتضیات زمان
ناشرصدرا
مکان نشرایران - تهران
چاپ19
زبانفارسی
تعداد جلد2
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

این کتاب 2 جلدی از 1 مقدمه و 2 بخش به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:

مقدمه: اسلام و مقتضیات زمان‏

در این مقدمه که به قلم استاد مرتضی مطهری نوشته شده، آمده است: اسلام راه است نه منزل و توقف‌گاه. خود اسلام از خود به عنوان راه (صراط مستقیم) یاد می‌‏کند. غلط است که بگوییم چون منزل‌ها عوض شود راه هم باید عوض شود. در هر حرکت منظم دو عنصر اساسى وجود دارد: عنصر تغییر مواضع که متوالیاً صورت می‌‏گیرد و عنصر ثبات راه و مدار حرکت[۲].

اسلام و نیازهاى زمان (1) (مباحث مسجد اتفاق تهران)

در این بخش، مسائل مهمی بررسی شده است، از جمله:

  1. علت تغییر مقتضیات زمان‌ها؛
  2. عقل و راه اعتدال‏؛
  3. مسئله نسخ و خاتمیت‏؛
  4. نقد نظریه نسبیت عدالت‏؛
  5. جبر زمان و مسئله عدالت‏.

مطهری نوشته است: یکى از خُلق‌هاى ثابت همگانى تغییرناپذیر و نسخ‌ناپذیر که زمان هیچ‌وقت نمی‌‏تواند در آن تأثیر داشته باشد و آن موضوع عبادت و پرستش است. یکى از حاجت‌هاى بشر پرستش است. پرستش یعنى چه؟ پرستش آن حالتى را می‌گویند که در آن انسان یک توجهى می‌‏کند از ناحیه باطنى خودش به آن حقیقتى که او را آفریده است و خودش را در قبضه قدرت او می‌‏بیند، خودش را به او نیازمند و محتاج می‌‏بیند؛ در واقع سیرى است که انسان از خلق به‌سوى خالق می‌کند. این امر اساساً قطع نظر از هر فایده و اثرى که داشته باشد، خودش یکى از نیازهاى روحى بشر است. انجام ندادن آن، در روح بشر ایجاد عدم تعادل می‌‏کند[۳].

اسلام و نیازهاى زمان (2) (مباحث انجمن اسلامى پزشکان)

برخی از موضوعات مهم این بخش عبارت است از:

  1. باب تزاحم، حلّال بسیارى از مشکلات‏؛
  2. مقام عقل در استنباط احکام اسلامى‏؛
  3. آیا اجتهاد نسبى است؟
  4. جامعه و تاریخ از نظر قرآن‏؛
  5. آیا اخلاق، مطلق است یا نسبى؟

مطهری نوشته است: در اسلام عناصرى ثابت و عناصرى متغیر وجود دارد؛ همچنان‌که در زمان هم عناصرى ثابت و عناصرى متغیر [وجود دارد]؛ عناصرى که باید ثابت بماند و عناصرى که باید تغییر کند و آن تغییرها باید در کادر آن عناصر ثابت رخ دهد و اگر تغییرهاى زمانى در کادر آن عناصر ثابت رخ بدهد، تغییرات زمان پیشروى و تکامل است و اگر خارج از آن کادر ثابت صورت بگیرد تغییر هست، ولى تکامل نیست، بلکه انحراف و سقوط است[۴].

پانویس

منابع مقاله

مقدمه ناشر و نویسنده و متن کتاب.

وابسته‌ها

مجموعه آثار استاد شهید مطهری

یادداشتهای استاد مطهری