معجم مقاييس اللغة (ابن فارس)
معجم مقاییس اللغة اثر ابن فارس، ابوالحسين احمد بن فارس بن زکريا بن حبيب (متوفی 395ق)، یکی از مهمترین معاجم لغوی به زبان عربی است.
| معجم مقاييس اللغة(ابن زکریا، ابی حسین احمد بن فارس) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن زکریا، ابی حسین احمد بن فارس (نويسنده)
مرعب، محمد عوض (مصحح) اصلان، آنسه فاطمه محمد (مصحح) |
| ناشر | دار إحياء التراث العربي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1422ق - 2001م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2م6 ۶۶۲۰ PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ابن فارس در این کتاب، کرده است براى هر ماده، اصول معنايى آن را ذکر کند و مشتقات مختلف آن ماده را به آن اصول برگرداند، اين کار گرچه اجتهادى بوده و در بسيارى از موارد مى‌توان بر او اشکالاتى وارد کرد، اما در نوع خود بى‌نظير است و امروزه نيز کار او بسيار مورد نياز می‌باشد؛ چه اين که او اولين کسى است که اين کار را در اين حجم وسيع انجام داده است. وی براى هر واژه دو حرفى يا سه حرفى، يک يا چند حوزه معنايى در نظر گرفته است که در همه واژه‌هاى هم ريشه مشترک است و معناى واژه‌هاى مختلفى که از آن ريشه مشتق مى‌شوند، بر پايه‌ى همين حوزه معنايى مشخص مى‌گردد[۱].
از آنجایی که پیش از این، اصل کتاب با تحقیق عبدالسلام محمد هارون، معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای از کتاب پرداخته خواهد شد که با تصحیح محمد عوض مرعب و آنسه فاطمه محمد اصلان، منتشر شده است.
در مقدمه‌ای از مصححین که به ابتدای کتاب افزوده شده، ضمن اشاره به خدمات علمای اسلام به فرهنگ و زبان عربی[۲] و معرفی انواع معاجم لغوی[۳]، به معرفی فرهنگ لغت حاضر و توضیح روش ابن فارس در تدوین و تألیف آن[۴] و مقایسه آن با «مجمل اللغة»، پرداخته شده است[۵].
در انتهای این مقدمه، به الفاظ غیر عربی که ابن فارس در کتاب خویش آورده اشاره شده[۶] و کلمات و واژگانی که معاجم متداول، از ذکر آن غفلت ورزیده و یا منحصرا در این فرهنگ لغت ذکر گردیده، آورده شده است[۷].
پیش از آغاز مطالب کتاب، شرح حالی از ابن فارس، نوشته شده توسط عبدالسلام هارون، آورده شده است[۸].
فهرست ابواب کتاب، به همراه فهرست الفبایی مواد و واژگان، در انتهای کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- معجم مقاییس اللغة