نامه‌ها و منشآت جامی
نامه‌ها و منشآت جامی، مجموعه‌ای است از نامه‌ها و مکاتبات نورالدین عبدالرحمان بن احمد جامی (817-898ق) با افراد مختلف که با مقدمه و تصحیح عصام‌الدین اورون بایف و اسرار رحمانوف به چاپ رسیده است.
| نامه‌ها و منشآت جامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جامی، عبدالرحمن بن احمد (نویسنده)
اورون بایف، عصام‌الدین (مصصح و مقدمه نویس) رحمانوف، اسرار (مصصح و مقدمه نویس) دفتر نشر ميراث مکتوب (مترجم) |
| ناشر | میراث مکتوب |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1378ش |
| چاپ | یکم |
| شابک | 964-6781-31-4 |
| موضوع | نامه‌های فارسی - قرن 9ق.، نثر فارسی - قرن 9ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /آ14 / 5691 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این مجموعه، 432 نامه دسترس‌شده را در بر مى‌گیرد: 337 نامه اصل (یعنى به قلم خود جامى) از مرقع نوایى؛ 77 نامه از رساله منشآت؛ 18 نامه از منابع دیگر. جز از اینها، به‌خاطر آشنایى بهتر و بیشتر با کار و زندگى جامى و به‌خصوص ویژگی‌هاى نامه‌نگارى وى، باب دوم از خمسة المتحيرين نوایى و چند بخش از مقامات مولوى جامى عبدالواسع نظامى ملحق شده است که حایز اهمیت مى‌باشد[۱].
نامه‌های جامی را می‌توان به دو گروه بزرگ، تقسیم کرد:
- نامه‌هایی که در مرکز مسائل خصوصی و خانوادگی و جداگانه قرار دارند.
- نامه‌هایی که موضوعات اجتماعی و فرهنگی را در بر کرده‌اند.
میان گروه نخست نیز نامه‌هایی هستند که به حادثات مهم سیاسی و تاریخی و فرهنگی اشارت می‌کنند. بنا بر همین، ضروری است که نامه‌های جامی، صرف نظر از منسوبیتشان به این یا آن گروه، به‌عنوان سند مهم تاریخی، ارزیابی شوند[۲].
نامه‌های جامی مانند هر منشآت دیگر، ویژگی‌هایی دارد؛ چنانچه ایجاز در اخبار، کنایاتی که تنها به نویسنده یا گیرنده معلومند، پوشیده‌بیانی‌های انتقادی، معانی آرایی برای مخاطب و امثال اینها. از سوی دیگر، بیشتر نامه‌های جامی «یک‌طرفه‌اند»؛ یعنی یا به‌عنوان «پاسخ» نوشته شده‌اند و یا نامه «نخست» است و پاسخ ندارد. از همین سبب، برای روشن کردن نکته‌هایی از نامه‌های جامی، به مطالعه دیگر آثار وی و معاصرانش و همچنین تألیفات پژوهشگران بعدی نیاز پیش می‌آید[۳].
بالاترین ارزش نامه‌های جامی، این است که پاره‌ای از زندگی خود او را روشن می‌نماید و برای شناخت دقیق‌تر معاصرانش مانند علی‌شیر نوایی، خواجه عبیدالله، حسین بایقرا، علی قوشچی و دیگران کمک می‌کند[۴].
نامه‌های جامی، به‌ویژه آنهایی که به خط خود وی دسترس شده‌اند، نشان می‌دهند که وی شخصیت برجسته ادبی، روحانی و سیاسی زمان خود بوده و به‌خوبی تصور می‌شود که وی آبرو و نفوذ بالایی داشته است و از این آبرو و نفوذ، برای دفاع از داد و راستی، برای امنیت کشور و رفاه مردم، استفاده می‌کرده است. از نامه‌های او به‌طور قطع ثابت می‌شود که وی کوشیده است تا علی‌شیر نوایی در منصب دولتی باشد. این تلاش وی، به‌طوری‌که از نامه‌های او معلوم است، به‌خاطر بهبودی وضع مردم و کشور بوده است[۵]. وی در نامه‌هایش می‌کوشد احوال بد مردم و به‌ویژه مردمان کم‌نوا و بینوا که زیر فشار ثروتمندان قرار دارند را به سمع پادشاه برساند[۶].
فهرست محتوا در آغاز و فهرست‌های مقدمه شامل: اعلام، جای‌ها و کتاب‌ها و فهرست‌های متن شامل: آیات، اعلام، جای‌ها و کتاب‌ها در پایان کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
ترجمه مقدمه روسی و توضیحات نامه‌ها.