الوجوب في النحو
الوجوب في النحو، اثر حصه بنت زید بن مبارک رشود، کتابی است در اشاره به مواردی در نحو که انجام و اعمال آنها، بر طبق قواعد نحوی، واجب و ضروری است.
| الوجوب في النحو | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رشود، حصه بنت زيد بن مبارک (نويسنده) |
| ناشر | جامعة أم القری. معهد البحوث العلمية و إحياء التراث الإسلامي |
| مکان نشر | عربستان - مکه مکرمه |
| سال نشر | 1421ق - 2000م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 9960-03-374-0 |
| موضوع | زبان عربی - صرف - زبان عربی - نحو |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده، علم نحو را توصیف زبان در عالی‌ترین سطوح آن، ناب‌ترین شرایط آن و فصیح‌ترین گویش‌های آن دانسته و معتقد است که عبارات نحات، مفهم وجوب برخی مسائل و بروز برخی سؤالات در علم نحو می‌باشند. وی به‌منظور پاسخ دادن به این سؤالات، اقدام به تألیف اثر حاضر، در یک تمهید و نه بحث و یک خاتمه، نموده است[۱].
نویسنده، مسائل و مباحث نحوی را بر اساس اقوال و نظریه نحات، از حیث صواب و خطا و درجه آنها، به افعال انسان تشبیه نموده و همچنان که این افعال، متعلق حکم شرعی قرار گرفته و احکام وجوب، حرمت، ندب، کراهت، حسن و قبح بر آنها بار می‌شود، وی نیز احکام مباحث نحوی را به پنج دسته زیر، تقسیم کرده است:
- وجوب: مانند رفع مبتدا و خبر و فاعل، نصب مفعول، جر مضاف‌الیه و نکره بودن حال و تمییز.
- ممنوع: مانند اضداد ماسبق.
- حسن: مانند رفع فعل مضارعی که بعد از شرط ماضی واقع شده است.
- قبیح: مانند رفع فعل مضارع در جواب شرط مضارع.
- جایز: مانند تقدیم خبر بر مبتدا و مفعول بر فاعل[۲].
نویسنده پس از انجام تقسیمات فوق، به بحث پیرامون موارد وجوب پرداخته و آن را در نه مبحث زیر، پی گرفته است:
- وجوب اعمال و اهمال؛
- وجوب علامت اعرابی و بنایی؛
- وجوب ذکر؛
- وجوب حذف، اضمار و تقدیر؛
- وجوب تقدیم و تأخیر؛
- وجوب ربط؛
- وجوب فصل؛
- وجوب تعریف و تنکیر؛
- وجوب تطابق[۳].
وی با بررسی معاجم لغوی معتبری مانند «اللسان»، «تاج العروس»، معنای لغوی وجوب را «ثبوت و لزوم» و «سقوط و وقوع» دانسته[۴] و با استفاده از کلام و عبارات نحات، معنای اصطلاحی آن را مورد بحث و بررسی قرار داده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.