دقایق الطریق
دقایق الطریق اثر احمد رومی، از مشایخ سلسه مولویه سده هشتم هجری، مجموعه اشعاری است در قالب مثنوی که در آن، به بیان نکات عرفانی و اخلاقی پرداخته شده و به اهتمام محسن کیانی (میرا) به چاپ رسیده است.
| دقايق الطريق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رومي، احمد (نویسنده) کياني، محسن (محقق) |
| ناشر | روزنه |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1378ش. |
| چاپ | يکم |
| موضوع | شعر فارسي - قرن 8ق.
شعر عرفاني - قرن 8ق.رومي، احمد، قرن 8ق. - نقد و تفسير |
| زبان | فارسي |
| کد کنگره | /د7 / 5478 PIR |
مطالب کتاب حاوی دو بخش است: بخشی از آن شامل مطالب عرفانی و نکات دینی و فرهنگ اسلامی و بخش دیگری هم مربوط است به برنامه‌های عملی و نظامات خانقاهی و کیفیت سر و سلوک مریدان و شرایط مشیخت و سرپرستی خانقاه و دیگر مراسم که در تعلم و تزکیه سالکان در خانقاه، معمول بوده است[۱].
این کتاب، همانند بعضی از کتاب‌های دیگر، به باب‌ها و فصل‌هایی تبویب و تفصیل شده، ولی چگونگی گنجاندن فصل‌ها در باب‌ها، متفاوت است، چنانکه باب سوم، بیست و چهار فصل و باب نهم، دو فصل دارد و در قرار دادن عنوان‌ها هم یکسان عمل نشده است[۲].
در این کتاب، شماری از آیات قرآن و نیز تعدادی از احادیث نبوی، در متن فصل‌ها، به استشهاد آمده که مجموع آنها، به 118 حدیث بالغ می‌گردد. همچنین داستان‌هایی از رفتار و اعمال عده‌ای از صوفیان و جز آنان، نقل و از آنها نتیجه‌گیری شده است[۳].
روش و گفتار رومی چنان است که در آغاز هر گفتار، ابتدا موضوعی از مسائل اخلاقی و عرفانی را مورد نظر قرار داده، سپس در طی ابیاتی آن مطلب را با روشی صوفیانه توضیح داده و در ضمن آن یا در پایان، به آیه یا حدیث یا بیت و ابیاتی از مثنوی مولانا استناد و استشهاد کرده است. پس از آن هم برای تأیید و تثبیت موضوع مورد بحث، داستانی مناسب نقل کرده است[۴].
یکی از مطالب مورد بحث، موضوع نفس آدمی است که در باب اول و فصل پنجم، بدان اشاره شده است. سخنور ابتدا ابیاتی در شرح چگونگی نفس انسان سروده و سپس از آن، دو حدیث از پیامبر(ص) نقل می‌کند، سپس به ابیاتی از مثنوی استشهاد کرده و در پایان، در ضمن حکایتی، کیفیت برخورد معروف کرخی، عارف معروف را با نفس اماره، توضیح داده است[۵].
از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که رومی مطالب مورد هدف خود را به ساده‌ترین صورت بازگفته و تا آنجا که ممکن بوده، پیام خود را بر وفق مقدمات ذهنی سالکان طریقت و درخور فهم همگان، بیان کرده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.