ملحة الإعراب للحریری البصری

ملحة الإعراب، نوشته ابومحمد قاسم بن علی حریری بصری (446-516ق) ادیب، شاعر، لغت‌شناس و عالم به نحو است. وی از اهالی بصره، شافعی‌مذهب و صاحب کتاب «مقامات» مشهور است[۱]. این کتاب در موضوع ادبیات (نحو) است.

‏ملحة الإعراب للحریری البصری
ملحة الإعراب للحریری البصری
پدیدآورانحریری، قاسم بن علی (نويسنده)
ناشرالمکتبة الشعبية
مکان نشرلبنان - بیروت
سال نشر13سده
چاپ1
شابک-
موضوعزبان عربی - نحو - شعر
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
‎‏/‎‏ح‎‏4‎‏م‎‏7‎‏ 6151 ‏PJ‎‏
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

این اثر، مشتمل بر سیصدوهفتادوچهار بیت در علم نحو است و نویسنده آن را به درخواست دوست خود ابوالفتح هبة‌الله بن صاعد بن تلمیذ کاتب به نظم کشیده است[۲]. شروح و حواشی متعددی بر این اثر نگاشته شده که یکی از آنها شرح نویسنده بر منظومه‌اش می‌باشد[۳]. این کتاب متضمن یک دوره نحو به شکل مختصر است که نویسنده آن را به جهت مبتدیان ترتیب داده است[۴]. مطالب این کتاب با بحث از کلمه و تقسیم آن به اسم و فعل و حرف آغاز شده و با مباحثى چون معرفه و نکره، مبتدا و خبر، فاعل، فعل مجهول و... ادامه یافته و با بحث از غیر منصرف، عدد، نواصب فعل مضارع، جوازم فعل و مبنیات پایان یافته است. این اثر نحوی از آثار پیش‌گام در دانش نحو به شکل نظم است که مسیر را برای تدوین آثار نحوی دیگری به این سبک و روش هموار ساخته است[۵].

پانویس

  1. ر.ک: ضیف، شوقی، ج5، ص473؛ کحاله، عمر رضا، ج8، ص‌108
  2. ر.ک: حریری، قاسم بن علی، ص‌35
  3. ر.ک: حبشی، عبدالله محمد، ج3، ص‌2148-2153
  4. ر.ک: حریری، قاسم بن علی، ص‌39
  5. ر.ک: همان، ص‌36

منابع مقاله

  1. حبشى، عبدالله محمد، «جامع الشروح و الحواشي»، ابوظبی، هیئة أبوظبي للثقافة و التراث، 1427ق، چاپ دوم.
  2. حریری، قاسم بن علی، «شرح ملحة الإعراب»، تحقیق: برکات یوسف هبود، بیروت - ‌لبنان، 1431ق.
  3. کحاله، عمر رضا، «معجم المؤلفين»، بیروت، دارإحياء التراث العربي، 1376ق‏، چاپ اول.
  4. ضیف، شوقی، «تاريخ الأدب العربي»، قم، ذوي‌القربى‏، 1428ق، چاپ دوم.

وابسته‌ها