کتابشناسی شیخ بهایی
کتابشناسی شیخ بهایی اثر سید محسن ناجی نصرآبادی، پژوهشی است در معرفی تألیفات شیخ بهایی و اشاره به آثار منسوب به ایشان.
| کتابشناسی شیخ بهایی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ناجی نصرآبادی، محسن (نويسنده) |
| ناشر | آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 1387ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-971-246-2 |
| موضوع | شیخ بهایی، محمد بن حسین، 953 - 1031ق. - کتاب شناسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ن2ک2 8458 Z |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
گردآورنده در تدوین و فراهم آوری مبحث کتابشناسی آثار شیخ بهایی، بر آن است تا با بهره‌گیری از اطلاعات کتاب‌های تراجم و فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌های ایران و برخی از کشورهای هم‌جوار، سیاهه‌ای از آثار شیخ بهایی به همراه کتابشناسی و نسخه‌شناسی آثار وی به دست دهد. برای نیل به این منظور، پس از فیش‌برداری، دسته‌بندی و تحلیل داده‌ها و برطرف کردن اختلافات و ناسازگاری‌های این یادداشت‌ها، به تدوین اثر حاضر، پرداخته‌شده است. مباحثی که در ذیل هر مدخل یا نگاشته شیخ بهایی طرح‌شده، عبارت‌اند از:
- نام کتاب یا رساله؛ در منابع و فهرست‌های خطی، ممکن است نام کتاب یا رساله، به ضبط‌های مختلف آمده باشد. در این اثر کوشیده شده است که نخست نام مشهورتر و در مرحله بعد، نام قدیمی‌ترین ضبط کتاب در نسخه‌های خطی، مدخل اصلی قرار گیرد و نام‌های دیگر، پس‌ازآن یاد شود[۱].
- زبان و موضوع؛ از مواردی که در بخش کتابشناسی مدنظر بوده، زبان و موضوع کتاب‌های شیخ بهایی است. در سطر نخست، پس از عنوان کتاب، به زبان کتاب یا رساله و موضع کلی آن اثر، اشاره‌شده است[۲].
- بخش‌بندی کتاب؛ هر کتاب، دارای تقسیماتی است که مؤلف، کتاب را بر مبنای آن، به دست می‌دهد. در این کتابشناسی، به بخش‌بندی هر کتاب، اشاره‌شده تا مراجعه‌کننده بداند که این کتاب، از چند مقاله یا چند باب یا چند فصل و... فراهم آمده است[۳].
- تاریخ تألیف؛ اگر در منابع، اشاره‌ای به ذکر تاریخ تألیف یا نگارش اثر شده باشد، در بخش کتابشناسی اثر، به آن اشاره‌شده است که ممکن است به‌صورت ماده‌تاریخ باشد[۴].
- منابع و مآخذ؛ پس از بیان ویژگی‌های کتاب شناسانه هر اثر، به ذکر منابع و مآخذی که از آن اثر یادکرده‌اند، اشاره‌شده است[۵].
- آغاز و انجام؛ بیان آغاز و انجام، سبب می‌شود که بسیاری از ناهماهنگی‌ها و لغزش‌های موجود در نام‌گذاری آثار شیخ بهایی، از میان برداشته شود[۶].
- معرفی نسخه‌های خطی؛ در معرفی نسخه‌های خطی یک اثر، به نوع خط، کاتب، سال کتابت، شماره نسخه و محل نگهداری آن و در مواردی، اطلاعات نسخه‌شناسی دیگر، همچون علامت بلاغ، حاشیه و... اشاره‌شده است[۷].
- معرفی نسخه‌های چاپی؛ اگر کتاب یا رساله موردنظر، به زیور طبع آراسته‌شده باشد، در این بخش، اطلاعات چاپی آن اثر، همچون اهتمام کننده، محل نشر، ناشر، تاریخ چاپ، تعداد صفحات و نوع چاپ آن، آمده است[۸].
- ذکر ترجمه، حاشیه، تعلیقه، شرح، ردیه و...؛[۹].
- اختصارات؛ در این پژوهش، سعی شده است برای جلوگیری از تکرار و اضافه شدن متن، از منابع و فهرست‌های مورداستفاده، از عنوان‌های اختصاری بهره برده شود[۱۰].
در پایان، آثار منسوب و مجعول شیخ بهایی، موردبررسی قرارگرفته و تا جایی که امکان داشته، به‌نقد و بررسی آن‌ها، پرداخته‌شده است[۱۱].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.