أحكام القرآن الکريم
احکام القرآن تألیف احمد بن محمد بن سلامه ازدی طحاوی (321-239ق) از جمله منابع اولیه در موضوع آیات الاحکام است. کتاب با مقدمه و تحقیق سعد الدین اونال منتشر شده است.
| أحكام القرآن الکريم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طحاوی، احمد بن محمد (نویسنده) اونال، سعدالدین (محقق) |
| ناشر | مرکز البحوث الإسلامية التابع لوقف الديانة الترکي |
| مکان نشر | ترکیه - استانبول |
| سال نشر | 1418-1416ق. = 1998-1995م. |
| چاپ | چاپ یکم |
| موضوع | فقه حنفی - قرن4ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /ط3 الف3 / 99/2 BP |
این کتاب از جمله آثار مفقوده طحاوی بوده که محققین آرزوی دست‌یابی به آن را داشتند. محقق اثر سعد الدین اونال پس از یافتن نسخه‌ای از کتاب در یکی از کتابخه‌های ترکیه، مدت‌ها در تحقیق و تصحیح آن به صورت علمی که استفاده از آن آسان باشد تلاش کرده است. البته کتاب به احتمال قوی هزار ورق در چهار مجلد بوده است، اما تنها مجلد اول و دوم از جزء اول آن به‌دست آمده و با وجود فحث فراوان جزء دوم که حاوی مجلد سوم و چهارم است، یافت نشده است.[۱].
این کتاب دومین کتاب در نوع خود است که به‌دست ما رسیده است؛ کتاب اول «احکام القرآن» شافعی است که ابوبکر بیهقی (متوفی 458ق) آن را از آثار شافعی گردآوری کرده است. طحاوی در این کتابش قدرت علمی خود در فقه و حدیث را به اثبات رسانده است؛ چراکه احکام فقهی را از مصادر اصلی استخراج و سخنان فقهای بزرگ از صحابه و تابعین و تابعین تابعین را در خلال آنها آورده است. همچنین هر قولی را با سند متصل به گوینده‌اش نسبت داده است.[۲]. شیوه او بدین‌ترتیب است که ابتدا آیه و تأویل قول خداوند را می‌آورد. سپس وجوه قرائات وارد شده و شأن نزول آیه را -در صورت وجود- ذکر می‌کند. پس‌از‌آن اگر آیه‌ای در تبیین معنای این آیه وجود داشته باشد و آراء و اقوال مفسرین را ذکر و ادله ایشان را به روش‌های متعدد و به احادیث و آثار مختلف مورد نقد قرار می‌دهد و... .[۳].
کتاب به شیوه کتب فقهی با کتاب طهارت و صلاة شروع شده و در جلد اول علاوه بر آنها کتب زکات، صیام و اعتکاف ذکر شده است. در جلد دوم نیز سه کتاب حج، طلاق و مکاتبه ارائه شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.