ابن طاووس، عبدالکریم بن احمد
سيد غياث‌الدين، عبدالكريم بن احمد بن موسى بن طاووس حلى (۶۴۸-۶۹۳ق)، عهده‌دار منصب نقابت سادات در دوران عباسی. او برادرزاده سید بن طاووس است و نسبش به امام حسن(ع) می‌رسد. کتاب فرحة الغری از آثار اوست.
| نام | ابن طاووس، عبدالکریم بن احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | احمد بن موسى بن طاووس |
| متولد | 648ق |
| محل تولد | کربلا |
| رحلت | 693 ق |
| اساتید | احمد بن موسى بن طاووس |
| برخی آثار | ترجمه فرحة الغری
فرحة الغري في تعيين قبر أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام في النجف |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02355AUTHORCODE |
ولادت
در سال 648 هجرى در شهر كربلا متولد شد. او پس از مدتى عازم حله شد و دوران نوجوانى خود را در حله سپرى كرد. سيد پس از چند سال برای كسب علم و استفاده از بزرگان عراق رو به بغداد نمود و تا اواخر عمر خویش در بغداد به تحصيل و تدريس پرداخت.
خاندان
سيد عبدالكريم فرزند سيد احمد بن طاووس و برادر زادۀ سيد على بن طاووس صاحب إقبال الأعمال است.
خاندان ابن طاووس در درجه‌اى از شهرت و اعتبارند كه نيازى به بيان ندارند.
اين بزرگواران نه تنها از نظر علم و دانش، كه از حيث تقوا و زهد و سير و سلوك الى الله زبانزد خاص و عام مى‌باشند.
فرزندان
از جمله فرزندان او مى‌توان به «سيد محمد» اشاره كرد كه در سال 670 هجرى در بغداد به دنيا آمد. «سيد على»، فرزند ديگر اوست كه از علماى بزرگ بوده و سيد عبدالحمید بن فخار بن معدّ در اجازه خود به سيد عبدالكريم، به او نيز اجازه نقل روايت داده و از او تعريف كرده است.
شخصيت
در مورد شخصيت سيد عبدالكريم، هم‌شاگردى او، ابن داود حلى در رجال خود چنين مى‌گوید: من و او از كودكى با هم بوديم. در اخلاق و معاشرت نمونه بود و در هوش و ذكاوت و قدرت حافظه كسى را مانند او نديده‌ام.
در مدت كوتاهى در حالى كه يازده سال داشت حافظ قرآن شد. در چهار سالگى و در مدت 40 روز خواندن و نوشتن را آموخت و از استاد بى‌نياز گشت.
خانۀ او پيوسته محل تجمع بزرگان و علما و اشراف بود و محافل علمى برگزار مى‌كرد.
او نه تنها فقيه، بلكه شاعر و نسّابه و اديب هم بود.
منصب نقابت
از جمله افتخارات آل طاووس منصب شريف نقابت است. نقيب به كسى گفته مى‌شد كه در عين داشتن اجتهاد و علم و دانش فراوان، از تقواى بالايى نيز برخوردار بود و وظيفۀ او رسيدگى به امور تمامى سادات بود، به طورى كه قضاوت در دعواها و سركشى به مستمندان و سرپرستى ايتام و بى‌سرپرستان، همه به عهدۀ او قرار داشت.اين منصب در دوران عباسى بعد از منصب خلافت مهمترين منصب بود.
نقابت در این خاندان از ابوعبدالله محمد، كه ملقب به طاووس بود، شروع شد و تا چندين نسل ادامه داشت.
سيد على بن موسى، یکى از افتخارات خویش را داشتن این منصب مى‌داند با آنكه پيشنهادهایى نظير وزارت و صدارت را از حكومت وقت به هيچ وجه قبول نكرد.
اساتيد
سيد غياث‌الدين در محضر بسيارى از بزرگان عصر خویش شاگردى نمود تا آنكه خود استادى توانمند گشت. از جمله اساتيد او عبارتند از:
- پدرش احمد بن موسى بن طاووس
- عموى بزرگوارش على بن موسى بن طاووس
- شيخ حسن بن محمد بن حسین بن طحال
- محقق حلى
- خواجه نصيرالدين طوسى
- يحيى بن سعيد قمى
- ابن جهم حلى، معروف به مفيد
- سيد عبدالحمید بن فخار بن معد موسوى
شاگردان
از جمله پرورش يافتگان در مكتب او مى‌توان به:
- احمد بن داود حلى
- عبدالصمد بن ابى الجيش حنبلى
- شيخ على بن حسین بن حماد ليثى، اشاره نمود.
وفات
سيد عبدالكريم در سال 693 هجرى در شهر كاظمین وفات يافت. بدن شريف او را به نجف منتقل نموده و در كنار بارگاه ملكوتى امام اول شیعیان امیرالمؤمنين علی عليه‌السلام به خاک سپردند.
البته در تاريخ حله چنين آمده كه: سيد عبدالكريم در حله وفات يافت و قبر او نيز در نزدیکى قبر عمویش سيد على بن طاووس قرار دارد.
آثار
متأسفانه از تأليفات سيد عبدالكريم تنها از دو عنوان اطلاع داريم:
- فرحة الغري بصرحة القرى، کتاب حاضر در برنامه.
- الشمل المنظوم في مصنفي العلوم