النسخ عند الأصوليين
النسخ عند الاصولیين، تألیف علی جمعه محمد، نوشتارى است به زبان عربى در موضوع نسخ؛ موضوعى كه از ديرباز مورد توجه دانشمندان علم اصول و نيز علوم قرآنى بوده است.اهميت شناخت نسخ و توجه به اين امر، از سخن بزرگان دين به خوبى مشهود است.كتاب حاضر به بررسى مسأله نسخ از ديدگاه علماى علم اصول پرداخته و اختلاف ديدگاههاى موجود دراين‌باره را يادآور مى‌شود.نویسنده دو قسم از اقسام سانۀ نسخ، يعنى نسخ تلاوت بدون حكم و نسخ تلاوت با حكم را نمى‌پذيرد و رواياتى
را كه در اين زمينه نقل شده غير صحيح معرفى كرده علاوه بر اين، اين دسته از روايات را مخالف با اجماع مسلمين بر عدم تحريف كتاب خداوند مى‌داند.به اعتقاد نویسنده در احكام الهى هيچ‌گونه نسخى واقع نشده چراكه اين احكام الهى درخور هرموقعيت زمانى و مكانى بوده و نياز ما بدانها پيوسته و دائم است.
| النسخ عند الاصولیین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محمد، علی جمعه (نویسنده) |
| ناشر | نهضة مصر |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 2005 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-14-3007-6 |
| موضوع | اصول فقه اهل سنت قرآن - ناسخ و منسوخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 85/2 /ج8ن5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
از طرف ديگر نویسنده به ناسخ بودن قرآن كريم نسبت به شرايع سابقه و نيز سنت نبوى، همچنين نسخ سنّت به وسيلۀ سنّت معتقد است. تعريف لغوى و اصطلاحى نسخ و تفاوت نسخ با تخصيص، بداء و غيره، حكمت نسخ، اركان نسخ، اقسام نسخ، انواع نسخ در قرآن و در سنت نبوى و...از جمله موضوعاتى است كه در اين كتاب مورد بررسى قرار گرفته است.
ساختار
كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى از نویسنده و مباحث سيزدانه ذيل و يك خاتمه مى‌باشد:
المبحث الاول: «النسخ لغة و اصطلاحا».
المبحث الثاني: «الفرق بين النسخ و غيره» که به موضوعات ذيل اختصاص يافته است:
1-الفرق بين النسخ و التخصيص 2-الفرق بين النسخ و البداء 3-الفرق بين النسخ و التقييد 4-الفرق بين النسخ و الاستثناء 5-الفرق بين النسخ و الشرط 6-الفرق بين النسخ في الشريعة و النسخ في القوانين الوضعية.
المبحث الثالث: «حكمة النسخ».المبحث الرابع: «أركان النسخ».المبحث الخامس: «أقسام النسخ و تكراره».المبحث السادس: «انواع النسخ في القرآن الكريم» که به موضوعات ذيل مى‌پردازد:1-نسخ التلاوة دون الحكم.2-نسخ الحكم دون التلاوة.3-نسخ الحكم و التلاوة.4-الرأى المختار.
المبحث السابع: «أنواع النسخ في السنة النبوية».المبحث الثامن: «النسخ بلد بدل».المبحث التاسع: «وجوه نسخ الحكم إلى بدل».المبحث العاشر: «نسخ الفعل قبل التمكن».المبحث الحادى عشر: «هل يجوز نسخ الاخبار؟».المبحث الثانیعشر: «الاجماع لا ينسخ و لا ينسخ به».المبحث الثالث عشر: «القياس لا ينسخ و لا ينسخ به».
در پايان كتاب هم فهرست منابع كتاب و نيز فهرست مطالب آن درج شده است.
نسخه شناسى
كتاب حاضر به قلم دكتر علي جمعة محمد و به زبان عربى نگارش يافته و در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 167 صفحه براى بار نخست در سال 2005م از سوى انتشارات «نهضة مصر للطباعة و النشر و التوزيع» قاهره منتشر شده است.
منابع مقاله
مقدمه نویسنده و متن كتاب