ابن هائم، احمد بن محمد
ابوالعباس شهاب‌الدين احمد بن محمد بن عماد بن على مقدسى (753 یا 756-815ق/1352 یا 1355-1412م)، معروف به «ابن هائم»، رياضى دان، فقيه، نحوى و اديب مصرى.سبب شهرت وى به مقدسى، اقامت طولانى او در بيت المقدس بوده است.وى در قاهره زاده شد و مراحل نخست پرورش خود را در همان ديار گذراند.
| نام | ابن‌هائم، احمد بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مصری مقدسی، احمد بن محمد
اب‍ن‌ال‍ه‍ائ‍م، احمد بن محمد |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 753 ق |
| محل تولد | قاهره |
| رحلت | 815 ق یا 1412 م |
| اساتید | تقى‌الدين ابن حاتم
جمال‌الدين اسيوطى زين‌الدين عراقى على بن عبدالصمد جلايرى مالكى |
| برخی آثار | التبیان في تفسیر غریب القرآن |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02810AUTHORCODE |
اساتيد
از كسانى چون تقى‌الدين ابن حاتم، جمال‌الدين اسيوطى، زين‌الدين عراقى و على بن عبدالصمد جلايرى مالكى، علم آموخت.در فراگیرى فقه و ادبيات عرب بسيار كوشيد و به ویژه در باب مواريث متبحر گرديد.او را در علوم ديگر نيز صاحب نظر دانسته‌اند.وى شافعى مذهب بوده است.
زمانى كه كار تدريس در مدرسۀ صلاحيۀ بيت المقدس به زين‌الدين ابوبكر قمنى واگذار شد، وى ابن هائم را به عنوان نايب خویش برگزيد و او را به قدس فرا خواند.نيابت ابن هائم تا حدود سال 810ق ادامه داشت و ظاهرا پس از این تاريخ به طور مستقل به تدريس پرداخت.
ابن هائم در بيشتر تأليفات رياضى خود از آثار سنان حاسب(از رياضى دانان قرن 3 قمرى) استفاده مى‌جست و خود بارها از این نكته ياد كرده است.
شاگردان
ابن حجر و ابن حمزۀ مغربى در شمار شاگردان ابن هائم بوده‌اند و ابن حمزه در نظرات خویش در علم اعداد از وى بهره‌ور شده است.وى در ديانت استوار و به امر به معروف و نهى از منكر پايبند بود و كلامش بر دلها مى‌نشست.
ابن هائم در بيت المقدس درگذشت و در گورستان «مأمن الله» در همان شهر دفن شد.
ابن هائم فرزندى به نام محب‌الدين داشت كه از نوادر روزگار بود، اما پيش از پدر در رجب 800ق درگذشت.
آثار
ابن هائم آثار تأليفى زيادى از خود به جاى گذاشته كه متأسفانه تعداد كمى از آنان به زيور طبع و چاپ آراسته شده‌اند.از جمله:
- التبيان في تفسير غريب القرآن
- جدول المیراث در احكام تقسيم ارث
- اللمع في الحساب
آثار خطى فراوانى نيز در رياضيات(15 اثر ثبت شده است)، فقه و فرائض(9 اثر ثبت شده است) ادب و نحو(2 اثر ثبت شده است) و ساير علوم از او به يادگار مانده است. مجموعا 40 کتاب كامل شده و 9 کتاب نيمه تمام برای وى باز شمرده‌اند.