شاذلی، ابوالحسن

ابوالحسن علی بن عبدالله بن عبدالجبار شاذلی مغربی (519-656ق)، زاهدی نابینا، قطب اول فرقه شاذلیه اهل تصوف است،

شاذلی، ابوالحسن
نام کامل	ابوالحسن شاذلی
نام پدر	عبدالله
محل زندگی	مراکش
رحلت	656ق

ولادت

در سال 519ق در منطقه غماره در نزدیکی سبته در شمال کشور مراکش به دنیا آمد، نسب او با چندین واسطه به امام حسن مجتبی برمی‌گردد.

تحصیلات

پس از آنکه به سن رشد رسید، به منطقه شاذله در کشور تونس رفت و سالیان زیادی در آنجا مشغول تحصیل و تعلیم و تهذیب‌نفس گردید و براین‌اساس، به «شاذلی» معروف شد.

وی با این که نابینا بود، دروس اسلامی را با این حالت تا مراحل عالی گذراند و چندین مرتبه به حج مشرف شد.

ابوالحسن شاذلی در منطقه شاذله، بسیار مورد اذیت و آزار قرار می‌گرفت، به‌طوری که عرصه بر وی تنگ شد و تصمیم گرفت همراه با تعدادی از مریدانش شاذله را به قصد اسکندریه مصر ترک کند.

برخی بر این باورند که شاذلی از طرف دولت وقت به اسکندریه تبعید شده است. درهر صورت، وقتی وارد اسکندریه شد، مورد استقبال مردم قرار گرفت و به‌خاطر روحیه معنوی و اخلاقی‌اش هر روز به جمع مریدانش افزوده می‌شد. مردم با دیدن کرامات زیاد از شیخ، هر روز ارادتشان به او افزوده می‌شد، و به‌مرور زمان صاحب طریق و خرقه گردید.

ابوالحسن شاذلی خرقه تصوف را از چند نفر دریافت کرده است، که یکی از آنان، شیخ ابوالفتح واسطی الرفاعی است. رفاعی زا عبدالسلام بن مشیش الشریف الحسنی اجازه گرفته است. پس از کسب اجازه و تلبس به خرقه، شاذلی توانست با سیر و سلوک و تحمل ریاضت‌ها ، خود صاحب خرقه و مؤسس طریقه جدیدی به نام طریقه شاذلیه شود.

سند طریقه شاذلیه از چند طریق به علی‌بن ابی‌طالب(ع) می‌رسد، یکی از سندها به حسن بصری و از آن پس به علی‌بن ابی‌طالب(ع) و از علی‌بن ابی‌طالب(ع) به پیامبر (ص) می‌رسد. سند دیگر آن نیز پس از چندین واسطه به امام حسن مجتبی (ع) و پس از آن، به علی‌بن ابی‌طالب(ع) و به پیامبر اکرم (ص) ختم می‌شود.

در اسکندریه از طریقه شاذلیه، در مصر سلسله‌های متعدد برآمدند؛ مثل بکریه، خواطریه، جوهریه، وفائیه، مکیه، هاشمیه، عفیفیه، قاسمیه، و در مغرب فرقه‌هایی مثل شیخیه، ناصریه، حبیبیه، یوسفیه و حتی در استانبول و رومانی صوفیان از این سلاسل وجود دارند.

وفات

شیخ شاذلی در سال 656ق در راه رفتن به حج، در صحراى عیذاب در مصر درگذشت و در نزدیکى همان وادى در حمیتره (صعید مصر) به خاک سپرده شد و قبر او زیارتگاه اهل طریقت شاذلیه گردید.

منابع مقاله

1. کهدویی، محمدکاظم، عرفان و تصوف و نفوذ آن در هند و بنگلادش، قم، مجمع‌ ذخایر اسلامی، چاپ اول، 1393
2. شاهدی، سید محمد، طریقه شاذلیه (فصل دهم کتاب تصوف در غرب آفریقا)، مؤسسه بین‌المللی چراغ فروزان هدایت اندیشه