شرح أسماء الله الحسنی (اشبیلی)
شرح اسماء الله الحسنی نوشته ابن برجان عبدالسلام بن عبدالرحمن اندلسی اشبیلی مشهور به غزالی اندلس (متوفی 536ق/1141م) از پیروان مکتب عرفانی ابن عریف[۱] است. وی این کتاب را احتمالاً حدود 490 یا 495ق تألیف کرده است.[۲]
| شرح أسماء الله الحسنی (ابن برجان اشبیلی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن برجان اشبیلی، عبدالسلام بن عبدالرحمن (نویسنده) بغدادی، اسماعیل (مصحح) |
| ناشر | دار بيبليون |
| مکان نشر | فرانسه - پاریس |
| سال نشر | 2010م. |
| چاپ | چاپ یکم |
| موضوع | خدا - صفات خدا - نامها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2ش4 / 219/9 BP |
ابن برجان در این کتاب درباره موضوعات مختلفی که به هر اسم مربوط می‌شود، بحث می‌کند؛ برای مثال، در توضیح اسامی ناظر به قدت الهی (القدیر، القادر، المقتدر، القوی) از قضا و قدر، اراده و کسب نیز صحبت می‌کند.[۳]
از ویژگی‌های این کتاب این است که ابن برجان به 99 اسم خداوند که در برخی احادیث بیان شده، اکتفا نمی‌کند؛ بلکه 132 اسم را توضیح می‌دهد. البته روش او در انتخاب اسامی الهی روش عقلی معتزله نیست؛ بلکه درباره اسامی که خود خداوند در آیات قرآن بیان کرده است، بحث می‌کند. او در توضیح اسامی خداوند از آیات و روایات استفاده می‌کند و به نظر می‌رسد پیرو نظریه توقیف است. رویکرد او در انتخاب اسمای الهی قرآن‌محور است.[۴]
ابن برجان پیشگام یک رویکرد و روش جدید در شرح اسمای الهی در اندلس است. از این‌رو، شرح ابن برجان یکی از شرح‌های مشهور و تأثیرگذار درباره اسمای الهی است که به آن توجه شده و دانشمندان آن را بررسی کرده‌اند و بر آثار آن‌ها تأثیر گذاشته است؛ برای مثال، عفیف‌الدین تلسمانی (متوفی 690ق) که اثری در شرح اسمای الهی دارد، در توضیح هر اسم، نظرات ابن برجان را نیز در کنار نظرات بیهقی و غزالی نقل می‌کند.[۵]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- نظرپور، حامد، «رویکرد و روش ابن برّجان در شرح اسماء الهی»، مجله ادیان و عرفان، بهار و تابستان 1398، سال پنجاه و دوم، صفحه 165 تا 179.