تفسیر یعقوب چرخی فارسی
تفسیر یعقوب چرخی فارسی، نوشته یعقوب بن عثمان بن محمود بن محمد غزنوی چرخی(851ق) از عارفان قرن هشتم و نهم هجری و از پیشوایان فرقة نقشبندیه است. چرخی در کتابش تسمیه، تعویذ، سورۀ فاتحه و جزء -پارۀ- بیست و نهم و سی ام قرآن را تفسیر کرده است. این کتاب در شمار تفاسیر عرفانی ـ اخـلاقی جـای دارد و منتخبی از تفسیر کشاف و کواشی می‌باشد.[۱]اندرزهای مصنف -که با معانی عرفانی و کلمات حکمت آمیخته شده- اصحاب طریقت را بهره می‌دهد.[۲]این کتاب به همت محمدعبدالرحمن غضنفر با افزودن رسالۀ اسرار قرآنی، تألیف محمدقاسم نانوتوی و نیز درج زندگانی و آثار مصنف به آن چاپ شده است.
| تفسیر یعقوب چرخی فارسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | چرخی، یعقوب بن عثمان (نویسنده) نانوتوی، محمد قاسم (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | مع اضافه جدید اسرار قرآنی |
| ناشر | محمد عبدالرحمن غضنفر |
| مکان نشر | پاکستان - کراچی |
| سال نشر | 1420ق. = 1999م. |
| چاپ | چاپ یکم |
| موضوع | تفاسیر اهل سنت - قرن 9ق. تفاسیر عرفانی - قرن 9ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /چ4ت7 / 96 BP |
تفسير صوفیانۀ چرخى از کتاب‌های تـفسيری ابن عباس، حقايق و بصاير، مصابيح، كواشـى، كشـاف، شـرح كشـاف، تـيسير، وسيط و تفسير كبـير بهره برده است.[۳]
نثر تفسير چرخى ساده و روان است و نثرهاى خواجه عبد اللّه انـصارى را به همراه ابـياتى فـراوان از سنايى، جلال الدين محمد بـلخى(مـولوى)، خاقانی، سنایی، ابوسعید ابوالخیر، ابن الفارض و دیگر شعرای نامی بـا رنـگ و بـوى عـرفان، چاشنى ساخته است.[۴]
او در تفسیر آیات قرآن نخست با ذکر آیه به معنای تحت‌اللفظی آن می‌پردازد و سپس از دیدگاه علم صرف و نحو عربی، جایگاه و معنا و مفهوم کلمات و ترکیبات را شرح می‌دهد. این شیوه گاهی به صورت شرح یک کلمه از آیه و گاه با شرح قسمتی از آن و گاهی نیز با بیان کل آیه انجام می‌پذیرد. ذکر آیات مشابه و احادیث مرتبط با آیۀ مورد نظر از دیگر ویژگی‌های این تفسیر است.[۵]
چرخی در پایان قسمت‌هایی از تفسیر آیات یا در پایان سوره‌ها با بیان این عبارت که -نصیب تو آن است که...- یا -نصیب درویش آن است که...- چکیده‌ای از شرح و تفسیر آیات یا سوره را به شیوۀ پند و اندرز برای مخاطب می‌نویسد.[۶]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب
- متن کتاب.
- محمد کاظم، کهدویی، «پیر چرخ، بررسی احوال و آثار مولانا چرخی»،
نثرپژوهی ادب فارسی، بهار 1388 - شماره 22، نشانی:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/863676