انقروی، اسماعیل
رسوخ‌الدین اسماعیل انقروی (د ۱۰۴۱ق/ ۱۶۳۱م)، متخلص به رسوخی و مشهور به رسوخی دده، از مشایخ طریقت مولویه و شارح مثنوی مولوی.
| انقروی، اسماعیل | |
|---|---|
 | |
| لقب | رسوخ‌الدین |
| تخلص | رسوخی |
| نام پدر | احمد |
| محل تولد | آنقره، ترکیه |
| محل زندگی |  ترکیه |
| پیشه | از مشایخ طریقت مولویه |
| اطلاعات علمی | |
| برخی آثار | شرح کبیر انقروی بر مثنوی معنوی مولوی |
ولادت
رسوخ‌الدین اسماعیل بن احمد نامش اسماعیل و لقبش رسوخ‌الدین است. در هیچکدام از مآخذ تاریخ تولد این مفسر نامی ذکر نشده است.
در کتاب عثمانلی مؤلفلری فقط از نسبتش فهمیده می‌شود که اصلش از آنقره بوده، همانطور که تاریخ تولدش مجهول است، درباره خانواده‌اش نیز هیچ‌گونه معلومات در دست نیست.
تحصیلات
در قاموس الاعلام ترکی عثمانی می‌نویسد: اسماعیل انقروی در عصر دهم هجری در آنقارا به دنیا آمد و پس از تکمیل علوم ظاهری و کسب کمال با سلوک طریق مولوی، در طریقت و تصوف فرید عصر گشته است.
نخست بر طریقت بایرامیه از سلسلۀ خلوتیه بود، سپس به طریقت مولویه پیوست و خلیفۀ بوستان چلبی، شیخ مولویان شد و در زاویه اسکندر پاشا واقع در محله غلطه مثنوی خوان بوده است.[۱] وی مدتی بعد به استانبول رفت و هدایت و ارشاد سالکانِ «مولوی خانۀ غَلَطه» را برعهده گرفت. انقروی ذکرِ «الله» به روش مولویه را اساس سلوک، و این طریقت را طریقت عشق و جذبه و هادی به حقیقت و عرفان می‌دانست. او برای سلوک ۱۲ مقام برمی‌شمرد و بر آن بود که سالک در ۷ مقام نخست از همه چیز در می‌گذرد، در مقام هشتم به فنا می‌رسد و در مقام دوازدهم به سرّ وحدت دست می‌یابد. وی شعر نیز می‌سرود و دیوان شعری به ترکی به او نسبت داده‌اند.[۲]
وفات
انقروی در استانبول درگذشت و در همان «مولوی خانه» به خاک سپرده شد.[۳]
آثار
آثار متعددی از انقروی در زمینۀ تصوف در دست است که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- شرح مثنوی، موسوم به مجموعة اللطائف و مطمورةالمعارف به زبان ترکی.
- منهاج الفقراء، در طریقت و شریعت و مراتب سلوک به زبان عربی.
- حجة السماع، رسالۀ مختصری در دفاع از جواز سماع درویشان مولویه.
- جامع الآیات، در شرح آیات و احادیث مثنوی.
- فاتح الابیات، در شرح مثنوی. [۴]
پانویس
- ↑ ر.ک: ستارزاده، عصمت، ص10
- ↑ ر.ک: محمدی، پروانه، ج10،ص 399-400
- ↑ ر.ک: همان، ص399
- ↑ ر.ک:همان، ص399-400
منابع مقاله
- ستارزاده عصمت، مقدمه شرح کبیر انقروی بر مثنوی معنوی مولوی، نوشته اسماعیل انقروی، ترجمه عصمت ستارزاده، تهران، نگارستان کتاب، 1388.
- دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1378