مستغفری، جعفر بن محمد

ابوالعباس، جعفر بن محمد مستغفرى نسفى (350-432ق)، حافظ، فقیه، راوى حديث و دانشمند، نویسنده طب النبي صلی‌الله‌عليه‌و‌آله‌و‌سلم

نام	مستغفری، جعفر بن محمد
نام‌های دیگر	جعفر بن محمد المستغفری نسفی سمرقندی، ابوالعباس
نام پدر	ابوعلى، محمد نسفى
متولد	350ق
محل تولد	نسف در نزدیکی سمرقند
رحلت	432 ق
اساتید	ابومحمد عبدالله بن محمد زر رازى ابن ابى على، زاهر بن احمد سرخسى محمد بن احمد غنجار حافظ ابوالهيثم محمد بن مكى
برخی آثار	دلائل النبوة (مستغفری) روش تندرستی در اسلام طب النبي صلی‌الله‌عليه‌و‌آله‌و‌سلم فضائل القرآن (مستغفری)
کد مؤلف	AUTHORCODE02351AUTHORCODE

ولادت

ابوالعباس، جعفر بن محمد بن معتز بن محمد بن مستغفر بن فتح بن ادريس مستغفرى نسفى سمرقندى نخشبى حنفى، در سال 350 هجرى در شهر نسف در نزديكى سمرقند و در خانواده‌اى اهل علم به دنيا آمد.

پدر و پدر بزرگ او از علماى آن سامان به شمار مى‌آمدند و در تربيت او نقش مهمى را عهده دار شدند.

خاندان

جعفر بن محمد مستغفرى از خاندانى اهل علم بود. پدرش ابوعلى، محمد نسفى معروف به «شيخ»، از علماى منطقۀ خود بود. (318 - 372 هجرى)

او از محضر درس ابا حفص احمد بن محمد عجلى استفاده كرد.

پدر بزرگش ابوبكر معتز بن محمد بن مستغفر هم از مشايخ روايى است.

فرزندش ابوذر بن جعفر بن محمد مستغفرى خطیب شهر نسف بود و بعد از پدر جانشين وى گشت. او از محضر درس پدر و ابوالفضل، يعقوب بن اسحاق سلامى و ابومحمد، عبدالملك ابن مروان ميدانى و ابوعلى حاجبى بهره برده بود.

تحصيلات

جعفر بن محمد مستغفرى از همان دوران كودكى در زادگاه خود شهر نسف نزد پدر و پدر بزرگ خود به فراگيرى علم و دانش مشغول گشت.

سپس در مجلس درس ابومحمد عبدالله بن محمد زر رازى حاضر شد.

بعد از آن به سرخس رفت و در مجلس درس ابن ابى على، زاهر بن احمد سرخسى شركت كرد. سپس به بخارا رفت و در مجلس درس محمد بن احمد غنجار حافظ شركت نمود.

بعد از آن به مرو رفت و از محضر ابوالهيثم محمد بن مكى استفاده برد.

شخصيت

جعفر بن محمد مستغفرى از علماى بزرگ دوران خود در منطقۀ ماوراء النهر و شمال استان خراسان به شمار مى‌آمد. او پيرو مذهب «حنفى» و در اصول عقايد پيرو مسلك «اشعرى» بود.

برخى او را پيرو مذهب شافعى دانسته‌اند و برخى ديگر احتمال داده‌اند كه او شيعه باشد.

كتاب او «طب النبي صلى‌الله‌عليه‌وآله» در ميان علماى شيعه مشهور است و بسيار سفارش به مطالعه آن شده و خواجه نصيرالدين طوسى از وى تعبير به «شيخ» و «امام» مى‌كند.

سخنان علما

سمعانى دربارۀ ايشان مى‌گويد:

«خطیبُ نسف كان فقيها، فاضلا و محدثا مكثرا، صدوقا».

يعنى: او خطیب شهر نسف و شخصيتى فقيه، دانشمند و محدثى بزرگ بود كه روايات فراوانى را روايت كرده و انسانى راستگو بود.

«ابن قطلوبغا» در كتاب «تاج التراجم» مى‌گويد:

«خطیب نسف لم يكن بما وراء النهر في عصره مثله، كان فقيها، محدثا، فاضلا، مكثرا، حافظا، صدوقا».

يعنى: او خطیب شهر نسف و در دوران خود شخصيتى بى نظير در منطقۀ ماوراءالنهر بود. او شخصيتى فقيه، راوى حديث و دانشمند بود و روايات فراوانى را روايت كرده است. او حافظ قرآن است و روايات فراوانى را نيز حفظ كرده و انسانى راستگو است.

ميرزا عبدالله افندى، صاحب كتاب رياض العلما دربارۀ ايشان مى‌فرمايد:

«الكامل الجليل المعروف بالشيخ الإمام». يعنى: او شخصيتى كامل و داراى كمالات بوده و بزرگوار و معروف به شيخ و امام است.