بد العارف

بد العارف، اثر ابن سبعین، ابومحمد قطب‌الدین عبدالحق بن ابراهیم بن محمد بن نصر بن سبعین مرسى رقوطى (۶۱۴-۶۶۹ق/۱۲۱۷-۱۲۶۹م)، نخستین تصنیف بزرگ مؤلف است و در دورانى که وى از مرسیه به سبته رفته بود، نگارش یافته است.

بد العارف
پدیدآوران	ابن سبعین، عبدالحق بن ابراهیم (نویسنده) کتوره، جورج (محقق)
ناشر	دار الأندلس دار الکندی
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1987م.
چاپ	چاپ یکم
موضوع	فلسفه - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ب‎‏4 / 753 ‏B‎‏

درباره معناى عنوان این کتاب، از دیرباز اختلاف نظر بوده است. ابن شاکر کتبى، آن را به معنی «آنچه عارف را ضرورى است»، گرفته و محققان معاصر، معانى دیگرى براى آن در نظر گرفته‌اند، اما از اشاراتى که در آثار ابن سبعین به کلمه «بُد» دیده مى‌شود، چنین برمى‌آید که وى آن را به معنى حقیقتى که موضوع شناخت عرفانى است، به‌کار مى‌برد.

این رساله، از مهم‌ترین آثار مؤلف است و غالباً کسانى که به انتقاد از آراء و عقاید او پرداخته‌اند، به مضامین این تألیف نظر داشته‌اند. با اینکه این اثر، از کارهاى آغاز جوانى مؤلف است، ولى در حقیقت اساسى‌ترین جنبه‌هاى فکر وى را شامل مى‌گردد.

این رساله، وسعت دامنه‌ى مطالعات و آگاهى‌هاى مؤلف را از علوم مختلف آن زمان، نظر نقادانه او را در مسائل علمى، دینى و فلسفى و آشنایى‌اش را با آثار فلاسفه‌ى یونان و حکماى مسلمان و نیز با کتب دینى یهود و نصارا، به‌روشنى نمایان مى‌سازد.

محور اصلى موضوعات این کتاب، بیان شرایط و مراحل ارتقاى سالک به مقام عارف محقق و چگونگى کسب کمالات الهى، تحصیل علم التحقیق و وصول به حق است. بخش‌هاى اول کتاب، شامل مباحثى در منطق است که ابزار و وسیله تعقل بشمار مى‌رود و در پى آن، مسائل مربوط به علم، عقل و نفس، مطرح و در شناخت ماهیت آنها از دیدگاه اصحاب علوم مختلف بحث مى‌شود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.