تفسير القرآن الكريم (شحاته)
تفسير القرآن الكريم، تألیف عالم مصری عبدالله محمود شحاته (متوفی 1423ق/2002م)، از جمله تفاسیر مأثور معاصر است. کشف وحدت جامع حاکم بر سوره برای دستیابی به مقاصد سوره، از جمله ویژگی‌های این تفسیر است. این تفسیر در سی جلد با پانوشت‌های کمال سعید فهمی منتشر شده است.
| تفسير القرآن الكريم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شحاته، عبدالله محمود (نویسنده) |
| ناشر | دار غريب |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1421ق. |
| چاپ | چاپ يکم |
| موضوع | تفاسير اهل سنت - قرن 14 تفاسير - قرن 14 |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 30 |
| کد کنگره | /ش3ت7 / 98 BP |
در مقدمه کتاب، تاریخچه تفسیر قرآن کریم، از صدر اسلام به‌اختصار مطرح و کتب تفسیر به دو نوع اصلی مأثور و معقول تقسیم شده است. سپس در معرفی تفاسیر، تفسیر ابن جریر طبری را جامع بین منقول و معقول معرفی کرده و تفسیر شحاته را در شاخه تفاسیر مأثور یا منقول جای داده است[۱].
نویسنده به شیوه رایج تفاسیر، در ابتدای سوره، مکی یا مدنی بودن آن و تعداد آیه و سبب سوره را ذکر می‌کند. سپس در رابطه با هر آیه، مفردات و واژگان آیه و تفسیر آیه را با توجه به دیدگاه دیگر مفسران و شأن نزول آیه مورد بحث قرار می‌دهد. ذکر اهداف و موضوع مباحث سوره از جمله ویژگی‌های تفسیر شحاته است. دکتر عبدالله محمود شحاته وحدت موضوعی سوره‌های قرآن را چنین تبیین و تفسیر می‌کند: «وحدت موضوعی سوره‌های قرآن کریم به این معنا است که باید پیام سوره‌ها را اساس فهم آیات آن سوره تلقی کرد، ولذا لازم است موضوع سوره به‌عنوان محور و مدار فهم آیاتی مد نظر باشد که آن آیات در حول همان موضوع نازل شده است». بنابراین می‌توان نتیجه گرفت از نظر شحاته، وحدت موضوعی سوره یعنی کشف وحدت جامع و حاکم بر هر سوره است کـه مفسر در پرتو آن می‌تواند به مقاصد و محتوای سوره دست یابد[۲]؛ به‌عنوان مثال محور سوره حجر را ابراز سرنوشت هولناکی دانسته است که در انتظار کفار دروغگوست[۳].
استخراج احادیث و حواشی و پاورقی‌های کتاب به قلم کمال سعید فهمی است که یکجا در انتهای هر جلد ذکر شده است[۴].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- خامه‌گر، محمد، «تفسیر ساختاری سوره‌های قرآن، روشی نوین در تفسیر و فهم آیات الهی»، گلستان قرآن، اسفند 1379، شماره 55، ص21 تا 26.