الجواهر في تفسير القرآن الکريم
الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم تألیف عالم شافعی شیخ طنطاوی جوهری مصری (درگذشته 1358ق)، مهم‌ترین و جنجالی‌ترین تألیف جوهری است که به علوم غیردینی و تفسیر علمی توجهی شدید کرده است. کتاب توسط محمد عبدالسلام شاهین تحقیق و تصحیح شده است.
| الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طنطاوی بن جوهری (نویسنده) شاهین، محمد عبدالسلام (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | تفسیر طنطاوی جوهری |
| ناشر | دار الکتب العلمیة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1425ق. = 2004م. |
| چاپ | چاپ یکم |
| موضوع | تفاسیر اهل سنت - قرن 14
تفاسیر - قرن 14 قرآن و علوم |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 26 |
| کد کنگره | /ط9ج9 / 98 BP |
نویسنده در خطبه کتاب مباحث این تفسیر را مشتمل بر نیازهای احکام و اخلاقی مسلمان، شگفتی‌های هستی، غرایب علوم و عجایب خلقت دانسته است.[۱].
اگرچه پیش از جواهر، تفسیر دیگری به نام «کشف الاسرار النورانیة» اثر محمد اسکندرانی (متوفی 1306ق) با همین سبک و روش تألیف یافته بود، اما تفسیر جواهر، نخستین تفسیر کامل همراه با شرح و بیان آیات قرآن در دوره معاصر است که با نگرشی علمی و ارائه نظریات و تئوری‌های تجربی تدوین شده است. روش مفسر، این‌گونه است که ضمن تفسیر آیه، اهتمام زیادی به ارائه شگفتی‌های طبیعت و دانستنی‌های علمی، که در مواردی با کشیدن جدول و نمایش عکس، همراه است، نشان می‌دهد. از نکات جالب این تفسیر، این است که وی با آن‌که در زمینه مباحث علمی بسیار افراط می‌کند و دائرة‌المعارفی از علوم و پدیده‌ها را بوجود می‌آورد، اما همواره از دعوت به خداوند، توجه به ابعاد هدایتی و معنوی، ارشاد به مسائل تربیتی و اخلاقی و بیان نکات اعتقادی غافل نیست. چنانکه در تفسیر احکام، به فلسفه تحریم‌ها و تحلیل‌ها اشاره می‌کند و اهمیت ترک و انجام فرامین خدا را شرح و بسط می‌دهد و سودمندی واجبات و زیانمندی محرمات را باز می‌گوید. تفسیر جواهر، در محافل دینی، به‌ویژه مصر و حجاز مورد انتقاد شدید قرار گرفت و کتاب‌ها و مقالات فراوانی در نقد این کتاب نوشته شد.[۲].
کتاب مشتمل بر 26 جلد است. طنطاوی در جاهایی از کتاب جواهر به ارائه مباحث تکمیلی در مباحث علمی و احکام شرعی و مانند آن را در یک بخش الحاقی ارائه نماید. این مباحث کل جلد آخر کتاب را فراگرفته است.[۳].
پانویس
منابع مقاله
- خطبه و متن کتاب.
- ایازی، سید محمدعلی، شناخت‌نامه تفاسیر، قم، انتشارات کتاب مبین، چاپ اول، 1378.