المعجم المفصل في الجموع
المعجم المفصل فی الجموع گردآوری امیل بدیع یعقوب، فرهنگ واژگان جمع در زبان عربی است که در یک مجلد منتشر شده است.
| المعجم المفصل في الجموع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | [[]] (نویسنده)
[[]] (محقق) [[]] (مترجم) |
| کد کنگره | |
جمع در اصطلاح نحویون بر بیش از دو نفر یا شیء دلالت می‌کند؛ اما در اصطلاح لغویون بر دو نفر یا شیء یا بیشتر دلالت می‌کند.[۱]. در این اثر بنای بر استقصاء اسامی عربی و یا معانی آنها نیست؛ بلکه بر گردآوری جموع بسنده شده است. جموع در عربی از جهت فصاحت به چهار گونه تقسیم می‌شود:
- گونه‌ای که قیاسی و سماعی است و بیشترین فصاحت را داراست.
- گونه سماعی غیر قیاسی؛ که فصیح است اما فصاحت آن از گونه اول کمتر است.
- . گونه قیاسی غیر سماعی؛ که فصیح است اما فصاحتش از دو نوع دیگر کمتر است.
- گونه غیر قیاسی و غیر سماعی؛ به کار بردن این گونه جایز نیست و به‌کار گرفتن آن اشتباه است.
نویسنده از ذکر بسیاری از جموع قیاسی که در قسم اول این معجم آمده خودداری کرده است و لذا اگر جمعی در این قاموس ذکر نشده بود، باید از قیاسی بودنش تحقیق نمود.[۲].
کتاب در دو بخش تدوین شده است: بخش اول مشتمل بر جموع و احکام آنهاست. در بخش دوم نیز قاموس جموع به ترتیب حروف الفبا ارائه شده است. شیوه ارائه واژگان بدین‌ترتیب است که گاه کلمه جمع ذکر شده و پس از معنای آن مفردش آورده شده و گاه به عکس مفرد ذکر شده و پس از معنا به جموع کلمه اشاره شده است؛ به عنوان مثال: الآء: واحدته: آءة؛ الأب: ج: آباء، اُبوء و اُبوة.
وضعیت کتاب
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.