تفسیر ابن أبي‌زمنین
تفسیر ابن ابی زمنین از تفاسیر ارزشمند قرن چهارم هجری، مختصر تفسیر یحیی بن سلام تیمی مغربی (متوفی 200ق) به قلم مفسر اندلسی محمد بن عبدالله مرّی مشهور به ابن ابی زمنین (متوفی 399ق) است. این کتاب با تحقیق محمد حسن اسماعیل و احمد فرید مزیدی منتشر شده است.
| تفسیر ابن أبي‌زمنین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | [[]] (نویسنده)
[[]] (محقق) [[]] (مترجم) |
| کد کنگره | |
نویسنده در مقدمه سبب نگارش کتاب را تکرار فراوان مطالب و احادیث در تفسیر یحیی بن سلام دانسته است.[۱] بنابراین ابن ابی زمنین در این کتاب، تفسیر یحیی بن سلام را تهذیب کرده و هر جا که یحیی بن سلام آیه‌ای را تفسیر نکرده، وی به تفسیر آن پرداخته و قراءات، لغات و اعراب کلمات قرآن را نیز بـحث و بـررسی کرده اسـت. بنابراین ابن ابی زمنین بین تفسیر مسند و ذکر قراءات، اعراب و معنای لغات جمع کرده است؛ زیرا در تـفسیر مسند فقط به ذکر روایات بسنده می‌شود.
مفسر در این کتاب، گـفته‌های یـحیی بـن سلام را از مطالب خود، با آوردن «قال یحیی» یا «یحیی:» جدا کرده است. این تفسیر به شیوه‌ای ساده و خـالی از اغـلاق و اطناب نوشته شده و در عین حال دارای عمق و استدلال است. قرطبی در تفسیر خود از این تـفسیر بـا ذکـر نام مطلب نقل کرده است. از آنجا که ابن ابی زمنین مغربی است (یعنی متعلق بـه غرب عالم اسلامی است)، بنابراین بیشتر قرآن را با قرائت نافع می‌خوانده است و در تـفسیر نیز قرائت نافع را آورده، مـگر در برخی موارد که از آن عدول کرده است. احادیث نبوی شواهد شعری و نثری از فصیحان عرب در این تفسیر به چشم می‌خورد.
محققان کتاب به ضـبط اسانید، تخریج احادیث و نقل و تکمیل طرق وعلل آنها و ارائه فهارس دقیق و علمی همت کرده‌اند.[۲]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- بی‌نام، معرفی کتاب های عربی معرفی و نقد، گلستان قرآن، ارديبهشت 1381، شماره 115، ص33 تا 52؛ به آدرس اینترنتی:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/63883