المختصر النافع في علم الدراية
المختصر النافع في علم الدراية (مجله میراث شهاب، ش27)، عنوان رساله‌ای است از آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی با موضوع علوم حدیث، به زبان عربی. این رساله با تحقیق محمدرضا جدیدی‌نژاد، در شماره 27 مجله میراث شهاب که متعلق به کتابخانه آیت‌الله مرعشی است، چاپ شده است.
| المختصر النافع في علم الدراية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مرعشی، سید شهاب‌الدین (نویسنده) جدیدی‌نژاد، محمدرضا (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | المختصر النافع في علم الدراية (مجله ميراث شهاب ش 27) |
| ناشر | کتابخانه عمومي حضرت آيت الله العظمي مرعشي نجفي (ره) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1381ش. |
| چاپ | چاپ يکم |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
این رساله مختصر، حاوی مقدمه محقق، مدخل، مقدمه و محتوای مطالب در چندین صفحه است. پس از پایان متن، 45 منبعی که از آنها در نگارش این رساله استفاده شده، ارائه گردیده است.
گزارش محتوا
این رساله از تصنیفات آیت‌الله مرعشی نجفی بوده است که با خط خودش و در پاسخ به درخواست برخی از شاگردانش، در موضوع علم درایه نوشته است. این رساله با وجود اختصار، مشتمل بر برخی ظرایفی است که در هیچ‌یک از کتاب‌های این فن یافت نمی‌شود. متأسفانه، آیت‌الله مرعشی نجفی موفق نشد این رساله را به پایان برساند و قبل از تکمیل آن، از دنیا رفت. ازآنجاکه خود آیت‌الله مرعشی، نامی را برای این رساله انتخاب نکرده بوده، محمدرضا جدیدی‌نژاد که محقق آن است، نامش را «المختصر النافع في علم الدراية»، نهاد.
لازم به ذکر است که محتوای این رساله مربوط به علم درایه است و علم درایه، علم به مصطلحات محدثین می‌با‌شد. علمای علم حدیث به جهت آسان کردن کارشان و راحت شدن تفهیم طلاب و عدم تکرار معانی، برای هریک از حالاتی که بر سند حدیث و متن آن عارض می‌شود، اصطلاح خاصی را وضع کردند و پس از مدتی، این اسامی تبدیل به اصطلاحات در عرف علمای آن علم شد. وقوع معانی این مصطلحات در احادیث ما غیر قابل انکار است. بله علمای شیعه برخلاف علمای اهل تسنن، برخی از مصطلحات را به‌کار نبرده و تنها، عبارت‌هایی را استفاده کرده‌اند که معانی آنها را می‌دهد و البته این امر منافاتی با وقوع معانی آن در احادیث شیعه ندارد و مثال‌های زیادی برای این امر وجود دارد که در کتاب هم قابل مشاهده است. به همین دلیل، سخن برخی مبنی بر عدم وقوع بسیاری از معانی این اصطلاحات در احادیث شیعه و بقای آنها بر محض فرض، کلامی مردود است[۱].
وضعیت کتاب
تنظیم و مرتب کردن متن رساله، افزودن سرفصل‌ها یا یک کلمه به اقتضای سیاق جمله یا حذفش از عبارت که داخل پرانتز قرار گرفته است، تخریج آیات و احادیث و اقوال نقل‌شده، ارائه ترجمه کسانی که نامشان در این رساله آمده یا ارجاع به منابع برای دسترسی به ترجمه آنها و توضیح برخی عبارات در حاشیه به جهت راحت‌تر شدن فهم و تکمیل متن، از جمله کارهایی است که محقق، روی این رساله انجام داده است[۲].
رونوشت صفحات اول و آخر دست‌نویس آیت‌الله مرعشی نجفی، به‌ترتیب در صفحات 4 و 13 کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه تحقیق.