دیوان شمس مغربی (انتشارات امیرکبیر)
دیوان شمس مغربی مجموعه اشعار شمس‌الدین محمد شمس مغربی (متوفی 809ق) ملقب به محمد شیرین یا ملامحمد شیرین، از شاعران صوفی مشرب قرن هشتم هجری و از پیروان مکتب محی‌الدین بن عربی است. این اثر با تحقیق و مقدمه سید ابوطالب میرعابدینی منتشر شده است.
| دیوان شمس مغربی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شمس مغربی، محمد شیرین بن عزالدین (نویسنده) میرعابدینی، ابوطالب (محقق) |
| ناشر | امیرکبیر |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1381ش. |
| چاپ | یکم |
| شابک | 964-00-0859-1 |
| موضوع | شعر فارسي - قرن 8ق. شمس مغربي، محمد شيرين بن عز الدين ، 750؟ - 809ق. - سرگذشت نامه توحيد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1381 / 5513 PIR |
کلیات دیوان مغربی مشتمل بر اشعار عربی 223 بیت، غزلیات فارسی 199، مثنوی 22، قطعه 2، ترجیعات 3، رباعیات 35 بیت و فهلویات یک غزل و 14 دوبیتی است[۱].
مغربی در مقدمه دیوان با ذکر اشعاری از ترجمان الاشواق محیی الدین عشق و ارادت خویش را به وی بیان کرده است.[۲]. او یکی از مشهورترین شاعران و شاید شبیه‌ترین همه آنها به ابن عربی می‌باشد که مذهب و مشربش در وحدت وجود و شهود، خلاصه می‌شود. و حتی برخی بر این عقیده هستند که شهرت اصلی او به سبب تبلیغ و تفسیر اندیشه‌های ابن عربی می‌باشد.[۳].
در تجدید نظر چاپ دوم دیوان سخنی کوتاه در باب وحدت وجود افزوده شده است تا چگونگی ارتباط و اتصال این اندیشه با تصوف قرن نهم به‌ویژه با تفکر شمس مغربی آشکارتر گردد. چه زیبا سروده است در باب اینکه این صورت ممکنات در علم خدا ثابت است:
بیرون دوید یار ز خلوتگه شهود*** خود را به شکل جمله جهان خود به خود نمود
با آنکه شد غنی همه عالم زگنج او*** یک‌جو از او نه کاشت نه در وی جوی فزود[۴].
در انتهای کتاب نیز اصطلاحات عرفانی در اشعار شمس مغربی با استفاده از شرح گلشن راز و اصطلاحات عراقی و دیگر منابع شرح و تبیین شده است.[۵].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- اکبرزاده، فریبا، «بررسی و تحلیل تطبیقی وحدت وجود در شعر ابن عربی و شمس مغربی»، کاوش‌نامه ادبیات تطبیقی تابستان 1397، شماره 30، ص 25 تا 40؛ به آدرس اینترنتی:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1398369