ترجمه و شرح صحیفه سجادیه
ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، به قلم گروهی از محققین ترجمه و توسط انتشارات اسوه منتشر شده است. در این کتاب ترجمه فارسی همه ادعیه صحیفه کامله سجادیه ارائه شده است.
| ترجمه و شرح صحیفه سجادیه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | امام سجاد علیه‌السلام (نویسنده)
نامشخص (گردآورنده) سازمان اوقاف و امور خيريه. واحد مطالعات و تحقيقات اسلامي (ساير) |
| عنوان‌های دیگر | صحيفه سجاديه. فارسي - عربي |
| ناشر | سازمان اوقاف و امور خيريه، انتشارات اسوه |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1377ش. |
| چاپ | چاپ سوم |
| موضوع | دعاها |
| زبان | فارسي - عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع8 ص3041 1377 / 267/1 BP |
در پیشگفتار کتاب هدف از انتشار این اثر، ترجمه ساده صحیفه سجادیه برای استفاده عموم مردم عنوان شده است.[۱]
ترجمه و شرح مختصر این اثر توسط آقایان محمدجواد انصاری، قدرت الله انصاری، عبدالرحمن انصاری، سید علی‌اکبر طباطبایی، عبدالمهدی بابایی، علی عمرو آبادی، محمد شهرابی و محمد ربانی انجام شده است.
آنچه در این کتاب ارائه شده ترجمه با شرح بسیار مختصر است: «در آغاز کار فهرستی تنظیم نمودیم که بر اساس آن صحیفه را شرح کنیم و همه کلمات و جملات مبهم و یا نیازمند به توضیح را تشریح نماییم اما در بین راه متوجه شدیم اگر بخواهیم به این عمل وفا کنیم مدت‌ها طول خواهد کشید، صرف‌نظر کردیم و تنها به ترجمه با توضیح مقدمی بسیار مختصر اکتفا نمودیم و جملاتی که نیازمند توضیح بود فقط آن‌ها را تشریح کردیم، در شرح این جملات از کتاب‌های متعددی بهره جسته‌ایم که اهم آن‌ها «تفسیر نمونه»، «تفسیر پیام قرآن»، «شرح دعای مکارم الاخلاق»، «ریاض السالکین» و «میزان الحکمة» است. هر جمله‌ای از دعا که ناظر به آیه‌ای از قرآن بوده تفسیر آن آیه را آورده‌ایم و هرکجا در بعد روائی نیاز به توضیح داشته از روایات بخصوص از کتاب «میزان الحکمة» استفاده کرده‌ایم و در بحث دعای مکارم الاخلاق با اینکه مدتی با دوستان در شرح آن کوشیده بودیم ولی بحثی که... جناب آقای فلسفی در این زمینه داشته‌اند پربارتر و رساتر یافتیم لذا اکثر مباحث حول این دعا را از دو جلد کتابی که در این باب نوشته‌اند اقتباس کرده‌ایم؛ بنابراین به دلیل لزوم سرعت در کار و اختصار، ناچار شدیم بخش مهمی از شرحی که انجام شده بود را حذف کنیم و به‌صورت مختصر در اختیار خوانندگان قرار دهیم»[۲]
نکاتی درباره ترجمه
- چون دعاهای صحیفه از جملات مشابه و مکرر آکنده است، ناچار در برخی موارد توضیح داده شده، در برخی فقط به ترجمه اکتفا گردیده و در بعضی به ناچار توضیح ضمن دعا، یا شرح، پیش از دعا آورده شده و در حقیقت گزارشی از دعا پیش از پرداختن به ترجمه آن ارائه شده است؛ مانند دعای 47 (دعای عرفه).
- همان‌گونه که می‌دانید «صحیفه سجادیه» متعدد است: صحیفه اولی، صحیفه ثانیه، صحیفه ثالثه و... و اخیراً صحیفه‌ای «جامع و کامل» در آسمان مطبوعات درخشیده است که جامع دعاهای امام سجاد(ع) است. ولی آنچه در این کتاب ترجمه و توضیح شده همان صحیفه معروف است که از 54 دعا تشکیل شده و سند آن ترجمه شده است.
- به هنگام چاپ و نشر از این نظر که پاورقی‌ها مفصل بود قرار بر این شد که یک نسخه بدون پاورقی و نسخه‌ای دیگر با پاورقی منتشر گردد و این نسخه بدون پاورقی است تا اقشار مختلف را مفید افتد.[۳]
- در ابتدای ترجمه هر دعا، شماره صفحه‌ای ذکر شده که اشاره به آدرس اصل دعا در نسخه عربی چاپ انتشارات اسوه می‌باشد، و جهت دسترسی سریع‌تر به متن اصلی دعاها ذکر شده است.[۴]
- در این کتاب، متن کامل ادعیه ارائه نشده است؛ بلکه هر دعا به فرازهای متعدد تقسیم و ترجمه و شرح شده است.
پس از پیشگفتار کتاب، در ضمن مبحثی با عنوان «زندگانی امام سجاد» شرح‌حال مختصری از زندگانی پربرکت امام سجاد(ع) ذکر شده است. در انتهای این شرح‌حال اشعار فرزدق در تکریم مقام والای امام زین‌العابدین و منظوم فارسی آن به قلم محمدعلی مجاهدی (پروانه) ارائه شده است.[۵]
سپس شرایط و اوضاع دوران ائمه(ع) به سه دوره تقسیم و مورد بررسی قرار گرفته است. در دوره اول که دوره امام سجاد و امام باقر و بخشی از دوران امام صادق(ع) کار با دشواری فراوان آغاز می‌شود. حادثه کربلا تکان سختی در ارکان شیعه بلکه همه جای دنیای اسلام وارد کرد. انحطاط فکری و فساد اخلاقی مردم به حدی بود که بدترین و هرزه سراترین شعرا در مکه و مدینه بودند. مهبط وحی الهی و زادگاه اسلام مرکز فحش و فساد شده بود.[۶]
در این شرایط امام سه مسئولیت به عهده داشت: تعلیم معارف دین، تبیین مسأله امامت، معرفی خویش به‌عنوان امام زمان خودش. امام سجاد(ع) با توجه به اوضاع زمان بیشترین تلاش را بر روی کار اول گذاشت. در انتهای این مقدمه بر این نکته تأکید شده که صحیفه دعا، تضرع و مناجات نیز هست و از کسانی که با قلب پاک آن را بخوانند پذیرفته می‌شود ولی همین نیست بلکه یک کتاب انسان‌ساز ضد ستم است.[۷]
بر کتاب صحیفه سجادیه قریب به هفتاد شرح نوشته شده که آقابزرگ تهرانی اسامی آن‌ها را آورده است. [۸] مترجم نیز به اسامی 47 شرح اشاره کرده است.[۹]
شارحان و کاتبان برای صحیفه سجادیه اسناد معتبری ذکر کرده‌اند. در ادامه مباحث کتاب ترجمه سند اصلی صحیفه ذکر شده است.[۱۰]
فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.