أسانيد كتاب الفقيه
أسانيد كتاب الفقيه، با موضوع سندهای «من‌لايحضره‌الفقيه» شیخ صدوق، توسط محمود دریاب نجفی در سه جلد به زبان عربی تألیف شده است.
| أسانيد كتاب الفقيه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بروجردی، سید حسین (نویسنده)
ابن بابویه، محمد بن علی (نویسنده) دریاب نجفی، محمود (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | أسانيد کتاب الفقيه: تهذيبها و ترتيبها و توحيدها و تمييز المشترک منها |
| ناشر | مؤسسة آية الله العظمي البروجردي |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | [--13] |
| چاپ | چاپ اول |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در جلد اول و دوم کتاب، اسانید «من‌لايحضره‌الفقيه» با ذکر جلد، صفحه، عنوان باب و شماره حدیث به‌ترتیب حروف الفبا ارائه شده است. جلد اول با آدم بن اسحاق آغاز و با مثنی بن ولید حناط به پایان آمده است. اسانید در جلد دوم نیز با نام محمد بن ابراهیم بن اسحاق آغاز و در صفحه 178 با یونس بن یعقوب به پایان آمده است. پس از آن اسانید کنیه‌ها و القاب ذکر شده که شامل 13 مورد است. 13 سند از ابوحمزه ثمالی و 4 سند از ابوذر از آن جمله است[۱].
در جلد سوم، نخست فهرستی از بدایات اسانید فقیه ذکر شده و در آن، نام‌هایی که در مشیخه ذکر گردیده با علامت دایره توپر و آنهایی که ذکر نگردیده با علامت مربع توخالی متمایز گردیده است.
سپس ترتیب اسانید شیخ صدوق در مشیخه «من‌لايحضره‌الفقيه» تألیف آیت‌الله سید حسین بروجردی ارائه شده است. آیت‌الله بروجردی در مقدمه چنین می‌نویسد: «در این کتاب اسانید همه مشایخ شیخ صدوق را گرد آوردم و بین این اسانید او و اسانید دیگر شیوخ تفاوت گذاشتم و اسانید را به‌ترتیب حروف اول، سپس دوم اسامی ایشان مرتب نمودم. همچنین در اول سند، سپس دوم و سوم تا اینکه منتهی به صاحب کتابی شده که طریقیت آن کتاب را خواسته است[۲]. سپس اضافه می‌کند که شیوخی که صدوق در ابتدای این اسناد ذکر کرده 20 یا 21 راوی است و به اسامی آنها اشاره می‌کند[۳].
در ادامه 735 سند ذکر شده که از این تعداد، 325 سند از طریق پدرش، دو سند از طریق احمد بن حسن قطان، یازده سند از طریق احمد بن زیاد بن جعفر همدانی، یک سند از طریق احمد بن محمد بن اسحاق، هفت سند از طریق احمد بن محمد بن یحیی عطار و... می‌باشد.
در آخر نیز تحت «من لم يذكر له طريق»، اسامی رواتی که طریقی برای آنها ذکر نشده، لیست شده است[۴].
در پاورقی‌های کتاب، اختلاف نسخ و آدرس اسانید در دیگر کتب اربعه ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.