موسوعة قری ومدن لبنان
موسوعة قری ومدن لبنان، تألیف طونی مفرج، حاوی اطلاعات مختلف شهرها و روستاهای لبنان است. این اثر در 21 جلد منتشر شده است.
| موسوعة قری ومدن لبنان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مفرج، طونی (اهتمام) |
| عنوان‌های دیگر | مدن و قري لبنان |
| ناشر | دار نوبليس |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | [--13] |
| چاپ | چاپ اول |
| موضوع | لبنان - فرهنگ جغرافيايي
لبنان - شهرها و شهرستانها لبنان - روستاها |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 21 |
| کد کنگره | /م7م8* / 80 DS |
ساختار
کتاب مشتمل بر مقدمه و اسامی شهرها و روستاهای لبنان و معرفی آنها به‌ترتیب حروف الفباست.
گزارش محتوا
این موسوعه با هدف معرفی تمامی روستاها و شهرهای لبنان بدون هرگونه استثنایی نوشته شده است؛ برای معرفی موقعیت و مشخصات، معنای اسم، آثار باستانی، خاندان‌ها و منابع همه روستا و شهرها و شخصیت‌های بزرگی که در این سرزمین متولد شده‌اند. تحت عنوان موقعیت و مشخصات، مکان‌هایی که در هریک از آنها وجود دارد از جهت تقسیمات اداری یا ارتفاع آنها از سطح دریا، پایتخت و راه‌های مواصلاتی به آن و مساحت و زراعت و چشمه‌ها و جنگل‌ها و تعداد اهالی که ثبت شده و مشاهیر آنها و مختصری از وضعیت معیشتی و اجتماعی این مناطق ذکر شده است. نویسنده در بررسی اسامی، آنچه را که در رابطه با هر اسم در آثار پیشینیان، به‌لحاظ لغت و معنای آن اسم آمده، ذکر کرده است و رأی خودش را نیز با استناد به طبیعت محل و آثار و تاریخ آن مطرح کرده است. در رابطه با تعداد خاندان‌ها سعی شده که اسم هیچ خاندانی و حتی شاخه‌های فرعی آنها نیز از قلم نیفتد و به‌ترتیب حروف الفبا ذکر شود.
در معرفی ابنیه هر شهر و روستا از مراکز عبادت و تبرک تحت عنوان «مؤسسات معنوی» و از مدارس و کانون‌های آموزشی و دانشگاه‌ها تحت عنوان «مؤسسات تربیتی» و اسامی شهردارها و رؤسای شورای شهر و اعضای آن و دادگاه‌ها و مراکز امنیتی تحت عنوان «مؤسسات اداری»، و از کلینیک‌ها و آزمایشگاه‌های پزشکی و بیمارستان‌ها تحت عنوان «مؤسسات درمانی» یاد شده است.
در تحقیق کتاب از منابع معتبر مطبوع و نسخه‌های خطی و اسناد و دیگر منابع استفاده شده است. همچنین از احکام محاکم شرعی و نقشه‌های جغرافیایی که در تاریخ معاصر صادر شده، نشریات ادارات، اسناد مراکز تربیتی و فرهنگی، اخبار روزمره ذکرشده در روزنامه‌ها و مجلات و مطالعات میدانی و مصاحبه‌های شخصی با مسئولین و دانشمندان استفاده شده است[۱].
پس از مدخل کتاب، اصطلاحات یا رموز استفاده شده در توضیح لفظ اسامی شهرها و روستاها در جدولی ارائه شده است[۲].
به جهت پرهیز از تکرار مطالب، برخی الفاظ به دیگر الفاظ ارجاع داده شده؛ به‌عنوان مثال ابوصلیبی، به مزرعه بیت ابوصلیبی و جبل طورا به جباع ارجاع شده است[۳].
«جباع الحلاوة» در ناحیه نبطیه با متوسط ارتفاع 750 متر از سطح دریا قرار گرفته است. فاصله‌اش از بیروت 66 کیلومتر است. چشمه‌هایش از تعداد روزهای سال بیشتر است و... نویسنده در ذکر خاندان‌های این منطقه با ذکر «شیعه» به شیعه‌نشین بودن این منطقه اشاره کرده و پنجاه دودمان شیعه جباع را نام برده است. در ضمن شخصیت‌های این منطقه بر نام امام زین‌الدین بن علی عاملی جبلی (متوفی 1558ق) معروف به شهید ثانی و ملقب به شیخ‌الطائفه تأکید شده است[۴]. همچنین از بسیاری از نوادگان ایشان و علمای بسیار دیگری چون شیخ بهاءالدین صالح معروف به شیخ بهایی (متوفی 1620ق) یاد شده است[۵]. ذکر علما و بزرگان این منطقه عالم‌پرور لبنان پانزده صفحه از کتاب را پوشش داده است[۶].
وضعیت کتاب
فهرست منابع و مطالب هر جلد در انتهای آن ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.