کریستن‌سن، آرتور امانویل
آرتور کریستین سَن (1875-1945م)، پژوهشگر، نویسنده، ایران شناس، مستشرق دانمارکى، لغت‌شناس، نویسنده کتاب معروف: ایران در زمان ساسانیان
| نام | کریستن سن، آرتور امانویل |
|---|---|
| نام‌های دیگر | کریستن سن، آرتور ام‍ان‍وئ‍ل
کریستن سن، آرتور ای‍م‍ن‍ی‍وئ‍ل کریستین سن، آرتور |
| نام پدر | |
| متولد | 31 دسامبر 1875م |
| محل تولد | کپنهاک، پایتخت دانمارک |
| رحلت | 30 مارس 1945م |
| اساتید | |
| برخی آثار | ایران در زمان ساسانیان: تاریخ ایران ساسانی تا حمله عرب و وضع دولت و ملت در زمان ساسانیان
نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانهای ایرانیان |
| کد مؤلف | AUTHORCODE07256AUTHORCODE |
ولادت
در 31 دسامبر 1875م در کپنهاک، پایتخت دانمارک به دنیا آمد. پدر وی مدیر یک پستخانه و او تنها فرزند خانواده بود.
تحصیلات
وى در دوران تحصیل در دوره متوسطه به زبان شناسى و امور مشرق علاقه‌مند شد و پس از فراگیرى زبان فرانسه و لاتین و تاریخ، به آموختن زبان‌هاى فارسى، عربى، سانسکریت و ترکى پرداخت.
کریستین سن پس از پایان تحصیلات دانشگاهى‌اش، براى گردآورى موادى براى رساله دکترى خود درباره عمر خیام نیشابورى، به کتاب‌خانه‌هاى لندن، پاریس و اسپانیا و دیگر جاها سفر کرد و براى نخستین بار با ساختمان‌ها و آثار تمدن شرق و اسلامى در اسپانیا روبه‌رو شد.
وى در 1914م به ایران آمد و درباره فرهنگ، دین و زبان این کشور، به پژوهش و نگارش پرداخت. دست‌آورد این سفر و دیگر سفرهاى وى به ایران، کتاب‌ها و آثار فراوانى درباره لهجه‌ها و فرهنگ مردم ایران است.
کریستین سن در مطالعات لهجه شناسى خود، فقط از نظر زبان شناسى به لهجه‌ها نمى‌نگریست، بلکه در پژوهش‌هاى خود، مسائل و دگرگونى‌هاى تاریخى و قومى را نیز در نظر مى‌آورد و هدفش این بود که صورت کنونى لهجه‌هاى مختلف را با بررسى دقیق، تصویر کند و درک روشنى از وضع تحول و تطور زبان‌هاى مادى، پارتى، فارسى باستان، فارسى میانه و زبان ساسانیان به دست آورد. بیش از سى‌صد کتاب، رساله و مقاله از پروفسور کریستین سن بر جاى مانده است که تتبّعات انتقادى بر رباعیات خیام، شعرا و فلاسفه اسلامى، داستان بهرام چوبینه و ایران در زمان ساسانیان از آنهایند.
او در سال 1919 (صدسال قبل) اولین کرسی زبان فارسی را در دانشگاه کپنهاک تاسیس نمود.
وفات
وى سرانجام در سى‌ام مارس 1945م، پس از نزدیک به نیم قرن تحقیق درباره تاریخ و فرهنگ ایران، در هفتاد سالگى در کپنهاگ درگذشت. مقبره وی واقع در آدرس Mariebjergvej , S U Section No 24 , در منطقه Lyngby کپنهاک می‌باشد.
آثار
- تاریخ سلطنت قباد و ظهور مزدک؛
- داستان بوذرجمهر حکیم؛
- وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان؛
- ایران در زمان ساسانیان؛
- مزدا پرستی در ایران قدیم
- کیانیان
- کارنامه شاهان در روایات ایران باستان
- آفرینش زیانکار در اساطیر ایرانی
- گویش گیلکی در رشت
- بررسی انتقادی رباعیات خیام
- نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار
- فراسوی دریای خزر، سفرنامه کریستن سن به ایران و آسیای مرکزی
- بهرام چوبین
- افسانه‌های ایرانیان
- کاوه آهنگر و درفش کاویانی
- گویش سمنان[۱]
منابع مقاله
- مقدمه مترجم و دیباچه نویسنده کتاب.
- یغمایى، حبیب، «از یادداشت‌هاى یک استاد درباره رشید یاسمى»، مجله یغما آبان 1352 - شماره 302 (4 صفحه - از 487 تا 490 ).