کتابی، احمد
احمد کتابی (متولد 1319ش)، نویسنده و پژوهشگر در حوزه‌های علوم اجتماعی، اقتصاد، تاریخ، ادبیات و عضو هیئت علمی و استاد تمام پژوهشکده علوم اجتماعی که در سال 1357ش، از دانشگاه تهران دکترا گرفت. جوایز علمی متعدد و نگارش کتب و مقالات فراوان در کارنامه علمی او وجود دارد.
| نام | احمد کتابی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1319ش |
| محل تولد | مسجد حکیم اصفهان |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | سفرنامه دوم نجم‌الدوله به خوزستان
قحطی‌های ایران زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم دکتر غلام حسین صدیقی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03573AUTHORCODE |
ولادت
احمد کتابی در فروردین سال 1319ش در محله قدیمی مسجد حکیم اصفهان متولد شد. جد پدری وی سید محمدصادق کتابفروش، دارای کتابی در زمینه فقه و دارای شغل کتابفروشی بوده که فامیلی ایشان هم از روی همین موضوع انتخاب شده است.
تحصیلات
در دوره کوتاهی از کودکی به مکتب‌خانه رفت. اما از 5 سالگی وارد دبستان هدایت اصفهان شد و از نظر سنی کوچک‌ترین فرد کلاس‌های مقطع دبستان بود. پدرش کتابخانه بسیار بزرگی داشتند و به دلیل تسلط بر زبان فرانسه از بین کتاب‌ها بیشتر مطالعه کتاب‌های اخلاقی مانند کتاب "بینوایان" نوشته ویکتور هوگو را توصیه می‌کردند. چندین بار این کتاب را خواندند و یکی از خاطرات بسیار شیرین ایشان در دوران کودکی خواندن این کتاب بود که تأثیرات زیادی بر زندگی او گذاشت.
پنج سال اول دبیرستان، در مدرسه سعدی و پنج سال دوم در دبیرستان ادب و رشته ادبی تحصیل کرد. در سال 1332ش و همزمان با اوج گرفتن التهابات سیاسی در ایران مدرک دیپلم را دریافت کرد. در اصفهان حزب توده بسیار قوی بود و نفوذ فوق العاده زیادی در بین کارگران و معلمین و اقشار مختلف داشت.
در سال 1340ش برای گذراندن تحصیلات دانشگاهی به تهران آمد. در دانشکده حقوق آن زمان تا سال سوم، خواندن سه رشته قضایی، اقتصاد و علوم سیاسی برای همه دانشجویان مشترک بود و از سال سوم هر یک از این رشته‌ها مستقل می‌شدند. دلیل ایشان از انتخاب رشته حقوق قضایی علاقه‌ای بود که به مسائل حقوقی داشت. اما از آنجایی که تحصیل در رشته حقوق قضایی به زبان فرانسه نیاز داشت، به همین خاطر امکان ادامه تحصیل در این رشته را پیدا نکرد. در سال 1343 کارشناسی ارشد مطالعات اجتماعی و در سال1357هم دکترای رشته علوم اقتصاد را در دانشگاه تهران به اتمام رساند.عنوان پایان‌نامه دکترای ایشان اقتصاد منطقه گیلان بود که با درجه بسیار خوب موفق به دفاع از آن گردید[۱].
سوابق تحصیلی
- کارشناسی: حقوق قضایی (دانشکده حقوق دانشگاه تهران)، 1340ش؛
- کارشناسی ارشد: مطالعات اجتماعی (مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران)، 1343ش؛
- دکترا: اقتصاد (دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران)، 1357ش.
سوابق شغلی و استخدامی
- استخدام رسمی در وزارت آموزش و پرورش، 1340ش؛
- دبیر دبیرستان‌ها به‌ترتیب در اصفهان و تهران (نواحی 9، 4، 1 شمیران) تا سال 1364ش؛
- مدرس در مدارس عالی وزارت آموزش و پرورش (آموزشکده فنی انقلاب اسلامی شماره 3 و دانشگاه شهید رجایی) تا سال 1374ش؛
- انتقال به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، (1374ش) و اشتغال به‌عنوان عضو هیئت علمی از آن تاریخ تاکنون.
مراتب و سمت‌های دانشگاهی
- استادیار پژوهش (پایه 1): 1374ش، پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛
- دانشیار پژوهش: 1379ش، پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛
- استاد پژوهش: 1383ش، پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛
- رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه از اسفند 1383 تا 1388ش؛
- عضو و دبیر هیئت ممیزه پژوهشگاه از 1381 تا 1389ش؛
- عضو هیئت تحریریه فصلنامه «فرهنگ» (ارگان اصلی پژوهشگاه)، از 1379ش تاکنون و نشریه پژوهشگران، نشریه علمی - خبری پژوهشگاه از 1383ش تاکنون و نامه جمعیت‌شناسی، ارگان انجمن جمعیت‌شناسی ایران از 1385 تاکنون؛
- سردبیر دوفصلنامه‌های جامعه‌پژوهی فرهنگی و اقتصاد تطبیقی از 1389 تاکنون؛
- عضو کمیسیون موارد خاص تحصیلات تکمیلی پژوهشگاه
نماینده ریاست پژوهشگاه در کمیته رفاه اعضای هیئت علمی پژوهشگاه.
سوابق آموزشی دانشگاهی (تدریس)
- تدریس «مبانی جمعیت‌شناسی» و «پول و ارز و اعتبارات» و «مبانی علم اقتصاد» به‌تناوب، دوره کارشناسی در مدرسه عالی ریاضیات و مدیریت اقتصادی کرج از سال 1353 تا 1359؛
- تدریس «نظریات متفکران اسلامی درباره جمعیت» (دوره کارشناسی ارشد)، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، سال تحصیلی 85-84؛
- تدریس زبان تخصصی (اقتصاد - مدیریت)، 2 ترم (دانشگاه مفید، کارشناسی ارشد) و 7 ترم (کارشناسی) در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی.
عضویت در انجمن‌ها و محافل علمی
- عضو هیئت اجرائیه انجمن اقتصاددانان ایران برای مدت 27 سال (13 دوره)، از 1362 تاکنون؛
- عضو و بازرس اصلی انجمن جمعیت‌شناسی ایران ( دو دوره)، از 1382 تا 1387.
جوائز علمی
- دریافت لوح تقدیر و جایزه از ریاست جمهوری به‌مناسبت احراز رتبه اول تألیف در زمینه کتاب‌های علوم انسانی برای کتاب «درآمدی بر اندیشه‌ها و نظریه‌های جمعیت‌شناسی» در دومین جشنواره کتاب معلم، اردیبهشت 1382؛
- دریافت لوح تقدیر از ریاست پژوهشگاه به‌مناسبت سخنرانی در هفته پژوهش، آذر 1386؛
- دریافت لوح تقدیر از ریاست پژوهشگاه در مراسم تجلیل از پیش‌کسوتان پژوهش در پژوهشگاه، آذر 1389؛
- دریافت لوح تقدیر ریاست پژوهشگاه در مراسم دوازدهم اردیبهشت (روز معلم)، 1388؛
- دریافت لوح تقدیر از ریاست دانشگاه بوعلی سینا به‌مناسبت هم‌اندیشی مسائل و چالش‌های جمعیتی ایران با تأکید بر مهاجرت در استان همدان، 18 اردیبهشت 1389.
آثار
تألیف و ترجمه کتاب
- قحطی‌های ایران؛
- سفرنامه دوم نجم‌الدوله به خوزستان؛
- مشکلات جهانی افزایش جمعیت (مجموعه مقالات)، ترجمه؛
- درآمدی بر اندیشه‌ها و نظریات جمعیت‌شناسی؛
- سرزمین میرزا کوچک‌خان (درباره تاریخ اجتماعی - اقتصادی و جغرافیای اقتصادی گیلان)؛
- تورّم: علل، آثار و راه‌های مقابله با آن؛
- فرافکنی در فرهنگ و ادب فارسی؛
- سه اثر از نجم‌الدوله؛
- آنچه گفتم جملگی احوال توست، درآمدی بر بررسی مفاهیم روان‌شناختی در آثار مولوی؛
- جلوه‌های مدارا در آثار سخنوران بزرگ فارسی: فردوسی، مولوی، سعدی و حافظ.
- از دریای معارف مولانا
- یادها و یاد‌بودها
مقالات
نگارش بیش از 50 مقاله پژوهشی در مجلات و نشریات مختلف:
- پیش‌گامان بررسی‌های جمعیت‌شناختی در ایران...؛
- بررسی چند قصه با مضمون مشترک از مولوی، عطار و...؛
- دخترکشی از عهد باستان تا عصر حاضر؛
- مفهوم فرافکنی در اندیشه‌های مولوی؛
- نابسامانی‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اصفهان در سال‌های 24-1320؛
- معرفی سندی چاپ‌نشده از دوران قاجار: سفرنامه دوم نجم‌الدوله به خوزستان؛
- زناشویی پسرعمو - دخترعمو در ایران؛
- مالتوزیانیسم و مارکسیسم؛
- مفاهیم جمعیت‌شناختی در فرهنگ و ادب پارسی؛
- تغذیه، رفاه و باروری: بررسی و نقد آرای خوزه دوکاسترو؛
و...[۲].
پانویس
- ↑ ر.ک: سایت رادیو گفتگو، گفتگوی فرهنگی
- ↑ ر.ک: سایت پژوهشکده مطالعات اجتماعی