صنعانی، همام بن منبه
همام بن منبه صنعانی (40-132ق)، راوی حدیث و برادر وهب بن منبه و صاحب «صحیفه» که در آن بالغ بر 140 حدیث از ابوهریره نقل شده است.
| نام | همام بن منبه صنعانی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | منیه |
| متولد | 40ق |
| محل تولد | یمن |
| رحلت | 101 یا 132ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | الصحيفة همام بن منبه |
| کد مؤلف | AUTHORCODE34003AUTHORCODE |
ولادت
همام بن منبه از تـابعیان سده نخست است کـه در سال 40ق، به دنیا آمده است.
مکانت حدیثی
همّام را در زمره طبقه دوم محدّثان یمن آورده‌اند[۱]. او صحابیانی چون ابوهریره و ابن عباس را ملاقات کرده است. همام بـرادر وهـب بن منبّه است که در حوزه تـفسیر بـه نقل اسرائیلیات متهم است. چندین نسخه خـطی صحیفه همام بن منبه برجای مانده که در کتابخانه برلین و کتابخانه ظاهریه دمشق نگهداری می‌شوند. همام در صحیفه خود بـیش از صد روایت آورده که همگی از طریق ابوهریره از پیامبر نقل شـده‌اند[۲].
ذهبی در شرح حال همام بن منبه صنعانی چنین نوشته است: صاحب همان صحیفه صحیحه‌ای است که از ابوهریره نقل کرده است و در حدود 140 حدیث است[۳].
ابن حجر در «تهذيب التهذيب» درباره او چنین گفته است: همام بن منبه بن کامل بن شیخ یمانی ابوعقبه صنعانی ابناوی (ابناء، ایرانیانی هستند که پیش از اسلام، پس از فتح یمن توسط کسری در آنجا ساکن شدند)، از ابوهریره، معاویه، عبدالله بن زبیر، عبدالله بن عباس و عبدالله بن عمر بن خطاب روایت کرده است و افرادی همچون: عقیل بن معقل بن منبه، علی بن الحسن بن اتش، معمر بن راشد و وهب بن منبه از وی روایت نموده‌اند[۴].
وفات
سال وفات وی 101 یا 132ق، گزارش شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
- معموری، علی، «درآمدی بر تاریخ تدوین حدیث در یک‌ونیم سده نخست اسلامی با تکیه بر نقد نظریه منبع کتاب حدیث»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: نامه تاریخ‌پژوهان، بهار 1385، شماره 5، صفحه 125 تا 136.
- پایگاه المكتبة الشيعية، صحيفة همام بن منبه، الصفحة 6
- پایگاه إسلام ويب، المكتبة الإسلامية، سير أعلام النبلاء، الطبقة الثالثة، همام بن منبه
- حمیدالله، محمد، «أقدم تأليف في الحديث النبوي (صحيفة همام بن منبه و مكانتها في تاريخ علم الحديث)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجلة مجمع اللغة العربية بدمشق، المجلد الثامن و العشرون، 15 ربيع‌الثاني 1372، الجزء 1، ص96 تا 116.
- پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه