مواهبی، عبدالباقی بن عبدالباقی
عبدالباقی بن عبدالباقی مواهبی (1005-1071ق)، فقیه حنبلی دمشقی در قرن یازدهم قمری.
| نام | مواهبی، عبدالباقی بن عبدالباقی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | عبدالباقی |
| متولد | شنبه هجده ربیع‌الثانی 1005ق |
| محل تولد | بعلبک |
| رحلت | سه‌شنبه هفدهم ذی‌حجه سال 1071ق |
| اساتید | احمد مقری مغربی مالکی |
| برخی آثار | العين و الأثر في عقائد أهل الأثر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE41740AUTHORCODE |
ولادت
عبدالباقی بن عبدالباقی بن عبدالقادر بن عبدالباقی بن ابراهیم بن عمر بن محمد بعلی، در شب شنبه هجده ربیع‌الثانی 1005ق، در بعلبک متولد شد[۱].
تحصیلات
وی حفظ قرآن را زیر نظر پدرش در سن ده سالگی آغاز کرد و از سن دوازده سالگی فقه را نزد قاضی محمود بن عبدالحمید حمیدی و قاضی شیخ شهاب‌الدین احمد وفایی مفلحی به مدت دوازده سال آموخت.
در سال 1029ق، وقتی که 24 سال داشت به مصر رفت و فقه را نزد شیخ منصور بهوتی حنبلی و شیخ عبدالقادر دنوشری حنبلی و شیخ مرعی کرمی و شیخ یوسف فتوحی فراگرفت.
قرائات را نزد شیخ عبدالرحمن یمنی، حدیث را نزد شیخ ابراهیم لقانی و شیخ احمد مقری مغربی مالکی، فرائض را نزد شیخ محمد شمرلسی و شیخ زین‌العابدین بن ابی‌دری مالکی، عروض را نزد شیخ محمد حموی و بخشی از منطق و عربی را نزد شیخ محمد بابلی خواند.
پس از آن در سال 1032ق، به دمشق بازگشت؛ درحالی‌که اجازات مختلفی از شیوخ مذکور را به‌همراه داشت که به او اذن تدریس و افتا داده بودند.
او تا سال 1036ق، در دمشق ماند و سپس برای انجام فریضه حج به مکه رفت. در مکه پای درس بزرگان آن دیار و کسانی چون شیخ محمدعلی بن علان صدیقی نشست و از او اجازه دریافت نمود و در مدینه منوره از جماعتی چون شیخ عبدالرحمن خیاری علم آموخت؛ آنگاه به دمشق بازگشت[۲].
تدریس
او در طول حیات علمی خویش سال‌ها به کار تدریس برای عموم مردم و نیز برای شاگردان ویژه خویش همت نهاد. غالب دروس وی به علم حدیث مربوط می‌شد؛ علمی که وی در آن سرآمد بود[۳].
اساتید
- قاضی محمود بن عبدالحمید حمیدی؛
- قاضی احمد وفایی مفلحی؛
- شمس‌الدین محمد میدانی؛
- نجم‌الدین غزی؛
- عبدالرحمن عمادی مفتی؛
- عمر قاری؛
- منصور بهوتی؛
- مرعی کرمی؛
- عبدالقادر دنوشری حنبلی؛
- یوسف فتوحی؛
- عبدالرحمن یمنی؛
- حجازی واعظ؛
- احمد مقری مغربی مالکی؛
- ابراهیم لقانی مالکی؛
- محمد شمرلسی؛
- زین‌العابدین بن ابی‌دری؛
- محمود حموی؛
- محمد بابلی؛
- علی بن علان صدیقی؛
- عبدالرحمن مرشدی؛
و...[۴].
شاگردان
- حمزة بن یوسف دومی؛
- عبدالحی عکری ابوالفلاح، معروف به ابن عماد حنبلی؛
- احمد دومی حنبلی؛
- فرزندش محمد ابوالمواهب بن عبدالباقی؛
- عبدالقادر بن عبدالقادر تغلبی؛
- برهان‌الدین ابراهیم کورانی شافعی؛
- عبدالغنی نابلسی؛
- مصطفی بن سوار؛
- محمد بطنینی؛
- احمد دارانی؛
- عبدالحق صفوری؛
- رمضان بن موسی عطیفی؛
- حسن بن موسی عطیفی؛
و...[۵].
وفات
او در شب سه‌شنبه هفدهم ذی‌حجه سال 1071ق، از دنیا رفت و در مقبره فرادیس دمشق به خاک سپرده شد[۶].
آثار
- شرح صحیح بخاری، که ناقص مانده؛
- اقتطاف الثمر في موافقات عمر؛
- عقد الفرائد في نظم من الفوائد؛
- رياض أهل الجنة في آثار أهل السنة؛
- تفسير قوله تعالی: «يا أيها الذين آمنوا إن تتقوا الله يجعل لكم فرقانا»؛
- العين و الأثر في عقائد أهل الأثر؛
- فيض الرزاق في تهذيب الأخلاق؛
- رسالة في قراءة عاصم[۷].
پانویس
منابع مقاله
قلعجی، عصام رواس، مقدمه «العين و الأثر في عقائد أهل الأثر»، تألیف عبدالباقی مواهبی حنبلی، دارالمأمون للتراث، بیروت، لبنان، چاپ اول، 1407ق/1987م.