صنعانی، سید یوسف بن یحیی
سيد ضياءالدين يوسف بن يحيى حسنى يمنى صنعانى (1078-1121ق)، از علمای زیدی یمن، نویسنده کتاب نسمه السحر بذکر من تشیع و شعر
| نام | صنعانی، سید یوسف بن یحیی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | یحیی |
| متولد | 1078ق |
| محل تولد | صنعای یمن |
| رحلت | 1121 ق |
| اساتید | سيد يحيى بن حسين بن مؤيّد |
| برخی آثار | نسمه السحر بذکر من تشیع و شعر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE04098AUTHORCODE |
ولادت
در سال 1078ق، در يمن، شهر صنعا به دنيا آمد[۱]
نسب
نسب شريفش به حضرت اميرالمؤمنين على(ع) مى‌رسد. پدرش يحيى بن ابى‌على حسين بن امام مؤيّد بود و مادرش سيده نفيسه دختر على بن مؤيّد بن قاسم (درگذشته 1078ق)[۲]سيد ضياءالدين صنعانى، شرح حال پدرش را در كتاب «نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر»، تحت شماره 188 و زندگى‌نامه برادر شاعرش سيد زيد بن يحيى را تحت شماره 74، آورده است.
خاندان
خاندان حسنى يمنى صنعانى، زيدى‌مذهب بودند و نام و منصبى بزرگ در يمن داشتند و بلكه جدّ و پدرجدّش از امامان زيديه بشمار مى‌رفتند، ولى سيد ضياءالدين برخلاف آنان، تشيع دوازده‌امامى را برگزيد. جدّ سيد ضياءالدين كه مؤيدباللَّه محمد بن قاسم نام داشت، از امامان زيديه بود. به او از آن نظر كه زاده يمن است، يمانى و يمنى گفته مى‌شود و از آن نظر كه خاندانش زيدى بودند، زيدى هم ناميده مى‌شود؛ درحالى‌كه خودش زيدى‌مذهب نبود و بلكه بنا بر تصريح محمد بن على شوكانى در كتاب «البدر الطالع»، شيعه دوازده‌امامى بود و با صدرالدين على بن احمد بن معصوم حسينى شيرازى مدنى، عالم مشهور امامى‌مذهب، مكاتبه كرد و در مكه سال 1114ق، با او ملاقات نمود[۳]
منزلت علمى و اجتماعى
ايشان از جايگاه علمى و ادبى و اجتماعى بلندى برخوردار بود؛ به‌طورى‌كه شرح حال او در كتب متعددى، مانند «أعيان الشيعة» و «الأعلام» نوشته خيرالدين زركلى و «المورخون اليمنيون في العصر الحديث» و... آمده و بسيارى از عالمان او را ياد كرده و علم و اخلاقش را ستوده‌اند.
استادان
- پدرش، سيد يحيى بن حسين بن مؤيّد؛
- برادرش، زيد بن يحيى بن حسين؛
- زاهد صوفى و حافظ، سيد حسن بن حسين بن امام قاسم؛
- سيد بدرالدين محمد بن حسين بن حسن بن قاسم؛
- قاضى علامه احمد بن ناصر بن عبدالحقّ يمنى؛
و...
وفات
او سرانجام 43 ساله بود كه در صنعا، در سال 1121ق، درگذشت[۴]
آثار
- نسمة السحر بذكر من تشيع و شعر؛
- طلوع الضياء (ديوان شعر برادرش زيد بن يحيى بن حسين است كه وى گردآورى كرده است)؛
- ارجوزه‌اى در بيان سيره و زندگى خودش.