تاريخ معرة النعمان
تاريخ معرة النعمان، تأليف محمد سليم جندى (متوفى 1375ق)، نویسنده سورى، به زبان عربى است. نویسنده، در اين اثر دو جلدى، تاريخ زادگاه خود را به تفصيل و از زواياى مختلف تاريخى، جغرافيايى، فرهنگى و اجتماعى مورد بررسى قرار داده است.
| تاریخ معرة النعمان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کحاله، عمر رضا (محقق) جندی، محمد سلیم (نویسنده) |
| ناشر | جمهوریة العربیة السوریة، منشورات وزارة الثقافة |
| مکان نشر | دمشق - سوریه |
| سال نشر | 1994 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | سوریه - تاریخ معره النعمان (سوریه) - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | DS 99 /م6ج9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و سه جزء است؛ دو جزء اول، هر يك، از چهار فصلِ مشتمل بر بخش‌هاى متعدد تشكيل شده است. جزء سوم، تتمه معرفى خاندان‌هاى ساكن در معرة النعمان بوده و تا پايان به آن اختصاص يافته است.
گزارش محتوا
محقق كتاب، پيش از شروع به تحقيق اين كتاب تاريخى، لازم ديده است كه براى شناخت معالم و اطلاع از احوال معرة النعمان به آن‌جا سفر كند. او، در اين سفر با سيد ناصر جندى، يكى از دوستان مؤلف آشنا شده و به اتفاق او به تحقيق در اين سرزمين مى‌پردازد. تصاويرى نيز از اين منطقه به دست مى‌آورد. پس از بازگشت به دمشق به اين فكر مى‌افتد كه در ترتيب و نظم كتاب، تغييراتى داده و برخى مطالب را حذف و برخى را باقى گذارد. پس از دقت و تفكر عميق در اين مطلب، به اين نتيجه مى‌رسد كه تاريخ مذكور را به حال خود باقى گذارد و با افزودن برخى معلومات و يافته‌ها و تعليقه بر مطالب غامض آن، خواننده را در فهم كتاب يارى رساند، لذا بسيارى از اعلام تاريخى و جغرافيايى كتاب را توضيح داده و بعضى الفاظ و مصطلحات تاريخى مستعمله در بعضى از ازمنه را تفسير كرده است. وى به جهت مشخص شدن تعليقات خود از تعليقات نویسنده، تعليقات وى را با رمز (ج) نشان داده است.
نویسنده، در تاريخ معرة النعمان، مطالب متنوع و مباحث متعددى را مطرح كرده است كه به‌طور خلاصه مى‌توان به اين موارد اشاره نمود:
تعريف لغوى و عرفى معره؛
ذكر معره در نوشته‌هاى منثور و منظوم اهل آن؛
معره در گذشته؛
زبان معره و حيات دينى و اجتماعى آن؛
خصايص معرى‌ها؛
اهل سوريه و فرانسوى‌ها؛
طول و عرض معره؛
ارتفاع معره از سطح دريا؛
راه‌هایى كه از معره مى‌گذرد؛
تعداد ساكنان معره و ملحقات آن؛
حكومت معره و پايتخت آن؛
كتاب‌خانه‌ها، مدارس و مساجد؛
بناى ضريح جديد ابى العلاء؛
حمام‌ها، بازارها، دكان‌ها و مساكن معره؛
چشمه‌ها و رودخانه‌هاى خارج از معره؛
مكان‌هاى مشهور و محلات شهر معره؛
عادات اهل معره در ولادت‌ها و ازدواج و وفات و مانند آن؛
روستاها و مزارع تابعه معره و جمعيت آنها كه بر طبق حروف الفبا مرتب شده است؛
بيوت و خانواده‌هاى معروف در گذشته و حال و شخصيت‌هاى مشهور از علما و محدثين و شعرا و نويسندگان و ادبا و امرا و وزراء و گارگزاران حكومت و مانند آن.
وضعيت كتاب
در انتهاى كتاب، مآخذ كتاب به ترتيب حروف الفبا، فهارس موضوعات، اسامى زنان و مردان، كتب و مجلات و جرايد، دولت‌ها و قبايل و مذاهب و شهرها و امكنه آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.