کوسج، شمس‌الدین محمد
شمس‌الدين محمد كوسج شاعر قرن هشتم، اطلاع چندانى از او در دست نيست. برخى كتاب برزو نامه را به شخص ديگرى به نام ابوالعلاء عطاء بن يعقوب كاتب مشهور به عطايى رازى نسبت مى‌دهند.
| نام | کوسج، شمس‌الدین محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | کوسج، محمد |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | برزو نامه (بخش کهن) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00503AUTHORCODE |
ابوالعلاء، عطاء بن يعقوب، از شاعران دربار غزنويان و معاصر مسعود سعد سلمان است. وى، در سال 471ق، وفات كرده است.
به نظر پژوهش‌گر نسخه حاضر جناب آقاى اكبر نحوى، اين انتساب صحيح نمى‌باشد. وى مى‌گويد نشانه‌اى بر اين مدعى كه كتاب حاضر اثر ابولعلاء عطاء بن يعقوب باشد وجود ندارد.
در يكى از دست‌نويس‌ها كه به شماره 13493 در كتاب‌خانه مجلس شوراى اسلامى نگه‌دارى مى‌شود، كاتب با افزودن بيت‌هاى بسيار سست به پايان بخشى از داستان، چنين وانمود مى‌كند كه گوينده اشعار، فردوسى است، اما از رهگذر كهن‌ترين دست‌نويس اين منظومه كه به سال 829ق، كتابت شده، شاعر «برزونامه»، شناخته مى‌شود.
در دست‌نويس كتاب‌خانه كمبريج، يك‌بار در پشت برگ اول و بار ديگر در پايان منظومه، به نام گوينده آن تصريح شده است. عبارت پشت برگه اول چنين است: «كتاب برزونامه، تصنيف مولانا شمس‌الدين محمد[بن] احمد مير بن محمد مير خم...» و عبارت پايانى منظومه، اين‌چنين است: «تمام شد كتاب برزونامه از گفته مولانا شمس محمد كوسج...».
ظاهراً جاى ترديد نيست كه اين شمس‌الدين محمد كوسج، گوينده برزونامه است و از بيت پايان منظومه كه مى‌گويد:
| چو از رزم برزو بپرداختم | زگودرز و پيران سخن ساختم |
برمى‌آيد كه وى از حماسه‌گويان بوده و علاوه بر سرگذشت برزو، احتمالا داستان‌هاى ديگر حماسى را به نظم كشيده است.