همدانی، محمد بن عبدالملک
ابوالحسن محمد بن عبدالملك بن ابراهيم بن احمد همدانى فَرَضىّ مورخ شافعى، در سال 463ق، در شهر بغداد، ديده به جهان گشود و به سال 521ق در همان شهر، وفات يافت.
| نام | همدانی، محمد بن عبدالملک |
|---|---|
| نام‌های دیگر | محمد بن عبدالملک ال‍ه‍م‍دان‍ی
همدانی، ابوالحسن محمد بن عبدالملک |
| نام پدر | |
| متولد | 1071 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 521 ق یا 1127 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05082AUTHORCODE |
وى مورخ بوده و به «ابن همدانى» نيز شهرت داشته است؛ چرا كه پدرش، همدانى بود. نسبت «الفَرَضىُّ» نيز به علت استاد بودن پدرش در دانش «فرائض» بود و لقب مورخ هم مربوط به سابقه تاريخ‌نگارى خود او مى‌باشد.
پدر وى، معروف به «مقدسى»، از مردم همدان بود كه در بغداد مى‌زيست. او فردى دانشمند و پارسا بود كه در باب دانش فرائض، حساب و تقسيم مواريث، تبحرى خاص داشت. ابن همدانى نيز در تاريخ و حديث استاد بود. او و پدرش، هر دو در كنار قبر «ابوالعباس بن سريج» در بغداد به خاک سپرده شده‌اند.
او يكى از تاريخ‌نگاران برجسته، اما گمنام تاريخ مى‌باشد. او دانشورى آگاه به تواريخ و اخبار دولت‌ها، شاهان و رويدادهاى زمان خود بوده است.
وى رويدادهاى چند دوره مشخص را هم از لحاظ زمانى و هم از حيثيت مكانى، به دو صورت همگانى و ويژه نگاشته است. ثبت تاريخ عمومى جهان اسلام در سده‌هاى چهارم و پنجم هجرى و اخبار و حوادث ايران زمين و عراق عرب از دوره بوييان (آل بويه) تا عباسيان به مدت 60 سال و همچنين وقايع دوره سلجوقى، از فعالیت‌های او مى‌باشد.
آثار متعددى از او به جاى مانده است كه عمدتاًً در زمينه تاريخ و بيشتر ذيل بر تاريخ پيشين است. ازاين‌رو مى‌توان او را يك مورخ ذيل‌نويس، فزون‌ساز و كمال‌پرداز شناخت.
آثار
- ذيل طبقات الفقها ابواسحاق شيرازى.
- قِطَع تاريخيّة من كتاب عنوان السير في محاسن أهل البدو و الحضر (المعارف المتأخرة).
- أمراء الحج.
- التكملة.
- فى الشئوم.
- الذيل على تاريخ الطبرى.
- الذيل على تاريخ ابى‌شجاع التالي لكتاب تجارب الأمم لمسكوية.
- تاريخ الملوك و الدول.
- أخبار دولة السلطان محمد و محمود سلجوقى.