هندی کرناتکی، محمد عبدالحسین
محمد عبدالحسين كربلايى كرناتكى هندى، مشهور به رئيس الامراء، از خاندان نوّاب آركات هند بوده و خود را نواده محمدعلى والاجاه شناسانده و در يك مورد به‌صراحت از جدّ خود و نردبانى كه براى داخل بيت‌اللّه الحرام ساخته بوده ياد كرده است. وى كه همراه مادرش به زيارت داخل خانه كعبه رفته است، مى‌نويسد: «نردبان كه جدّم نواب والاجاه مرحوم مغفور از نقره ساخته، فرستاده بودند، حالا هم همان نردبان است، ليكن همه نقره را مردم كنده، بردند، فقط چوب باقى است و بر بالاى آن همچنين نوشته است: خادم بيت‌اللّه، محمد والاجاه، سنه 1201 هجرى مقدسه».
| نام | هندی کرناتکی، محمد عبدالحسین |
|---|---|
| نام‌های دیگر | رئیس الامراء
کرناتکی، محمد عبدالحسین بن نواب عبدالهادی خان کربلایی، محمد عبدالحسین هندی، محمد بن محمد عبدالهادی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00555AUTHORCODE |
خاندان مؤلف، از جمله خاندان‌هاى امير الامرايى يا در اصطلاح، نوّاب‌هاست كه در منطقه‌اى در جنوب هند با نام كرناتك با مركزيت شهر آركات حكومت مى‌كرد. خاندان نواب‌هاى كرناتك ميان سال‌هاى 1690 تا 1855م (1102-1272ق) حكومت كردند و طبعا زمانى با دولت مغولى هند و سپس با آصف‌جاهيان كه در حيدرآباد دكن حكمرانى داشتند، در ارتباط بودند.
سلسله جديد آنان، با نوّاب انورالدين آغاز شد و محمدعلى والاجاه يكى از برجسته‌ترين آنها بود كه چهل سال حكومت كرد. در اين دوره انگليسى‌ها در اين منطقه به‌شدّت فعال بوده و با اين سلسله، ارتباط مثبت داشتند و به عبارتى همه‌كاره آن ديار به حساب مى‌آمدند.
آقابزرگ كه كتابى از او را در عراق ديده، نام وى را ضمن معرفى كتاب او چنين مى‌نگارد: «للمولوى الحافظ محمد عبدالحسين بن محمدعلى الهادى الجعفرى الطيارى الهندى الكربلائى»؛ بنابراین، وى خود را از سادات جعفرى مى‌دانسته است، اما وى در سفرنامه خويش، به اين نسب خود اشاره‌اى ندارد.
اين خاندان، شيعه امامى بوده و مهم‌ترين شاهد آن كتاب «تذكرة الطريق فى مصائب حجاج بيت‌الله العتيق» است كه سراسر آن، نشان از باور شيعى او در حدى عميق و فراگير دارد. مجتبايى در مدخل «آركات» در دائرةالمعارف بزرگ اسلامى مى‌نويسد: «نواب سعادت اللّه خان و جانشينانش كه از شیعیان هند بودند و به قوم «نوائط» كه گويند از عراق به هند مهاجرت كرده بودند، تعلق داشتند، همگى، از علاقه‌مندان فرهنگ اسلامى و از مشوّقان شعر و ادب فارسى به شمار مى‌رفتند. در دوران حكومت اين خاندان با وجود حمله‌هاى جنگجويان مراتهى و درگيرى‌هاى داخلى، آركات از مراكز مهم علمى و ادبى اسلامى هند شد و مسلمانان از نواحى ديگر به آنجا روى آوردند و گروهى از شاعران و دانشمندان از نقاط شمالى هند به آركات آمدند. نوّاب غلام‌على خان، برادر سعادت اللّه خان و پسر او نوّاب باقرعلى خان هر دو، به فارسى شعر مى‌گفتند و ديوان اشعارشان موجود است».
متأسفانه درباره خود مؤلف، چيز زيادى نمى‌دانيم، جز اينكه از خاندان مذكور و مورد احترام فراوان بوده و به‌عنوان يك شاهزاده هندى با او برخورد مى‌شده است. خودش مى‌گويد كه روز دهم جمادى‌الاولى، روز تولد وى است، اما سال آن را مشخص نمى‌كند. درباره مادرش هم اشاره مختصرى به اسم و نسبش دارد و جد اعلاى مادر را سيد على خان مدنى شيرازى (م 1120) صاحب شرح كامله صحيفه سجاديه مى‌داند. از برخى از آثار ديگر چنين به دست مى‌آيد كه وى قطعا تا سال 1242 زنده بوده و به احتمال بسيار زياد در كاظمين يا كربلا مى‌زيسته است.
تأليفات
- تذكرة الطريق فى مصائب حجاج بيت‌الله العتيق؛
- انيس الشيعة؛
- زاد المؤمنين؛
- عناية الرضا(ع).