المقنعة
المقنعة تألیف شيخ مفيد، محمد بن محمد بن نعمان بغدادى (336 - 413 هجرى). اين كتاب مهمترين اثر شيخ مفيد در فقه مى‌باشد.
| المقنعة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مؤسسه النشر الاسلامي التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه (محقق) مفید، محمد بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1410 ق |
| چاپ | 2 |
| موضوع | اسلام - مجموعه‌ها فقه جعفری - قرن 4ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 181/5 /م7م7 1368 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ارزش و اعتبار
كتاب حاضر از کتاب‌هاى مهم شيعه در قرن پنجم هجرى بوده و مؤلف آن نيز از چهره‌هاى سرشناس و فقهاى بزرگ و نام‌آور شيعه است.
المقنعه، از سرى کتاب‌هاى قدماى شيعه است كه الفاظ آن از روايات ائمه معصوم عليهم‌السلام اخذ شده و علماء و فقها به عبارتها و فتاواى آن، به ديد روايت و حديث مى‌نگرند و اين نبوده مگر براى زنده نگاه داشتن سخنان آن امامان بزرگوار و تبرک به الفاظ و كلمات پيشوايان دين.
البته آنچه به عنوان متن اين كتاب آمده از حد يك روايت مرسل و يا معمولى بسيار بالاتر است، زيرا اينها رواياتى هستند كه مورد تأييد مؤلف بزرگوار آن شيخ مفيد واقع شده‌اند و او حكم به صحت و اعتبار آنها نموده و بر طبقشان فتوا داده است.
«المقنعة» از زمان نگارش تا كنون، پيوسته مورد توجه و عنايت فقها و بزرگان شيعه بوده و در کتاب‌ها و نوشته‌هاى خود از آن نقل نموده و بر آن اعتماد كرده‌اند.
اعتبار «المقنعة» هم به دليل اهميت و ارزش اين كتاب در نزد شيعه است و هم به دليل اعتمادى كه به نویسنده بزرگ و معروف آن «شيخ مفيد» وجود دارد.شخصيتى كه بارها توسط شخص امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف مورد عنايت و احترام قرار گرفته و آن حضرت در نامه‌هایى به ايشان، از وى تجليل به عمل آورده و متن اين نامه‌ها را شاگرد ايشان شيخ طوسى در کتاب‌هاى خود نقل كرده است.
شرح
شيخ طوسى مجموعه‌اى گرانبها به نام «تهذيب الأحكام» را به عنوان شرح بر اين كتاب نوشته كه يكى از منابع بزرگ فقه شيعه و يكى از كتب اربعه مورد اعتماد فقها و دانشمندان شيعه در طول تاريخ است.
كلام شيخ مفيد
شيخ مفيد در مقدمۀ كتاب المقنعه مى‌فرمايد:
«اين كتاب، مختصرى از احكام شرع مقدس اسلام مى‌باشد و در آن به بيان واجبات و محرمات پرداخته‌ام تا هر كس مى‌خواهد به دين خود عمل نمايد، به آن اعتماد كند و كسى كه راه حق را يافته است با مطالعۀ اين كتاب بر معرفت و يقين او افزوده شود.همچنين كتاب حاضر «رهنمايى» باشد براى كسانى كه مى‌خواهند راه رشد و كمال را پيدا كنند و دليلى باشد براى جويندگان حق و حقيقت و مرجع معتبر و امينى باشد براى كسانى كه مى‌خواهند بر آن اعتماد كنند و به عبادت خداوند متعال بپردازند و در حوادث ناگوار روزگار به آن پناه برند و در جار و جنجال گروه‌ها و احزاب سخن حق را پيروز گردانند.
من اين كتاب را با مباحثى آغاز مى‌كنم كه دانستن آن بر همگان لازم است و هيچكس مجاز نيست در آنها اهمال و سستى نمايد، يعنى اعتقاد به خداوند متعال و شناخت او؛ زيرا شناخت خدا اصل و اساس ايمان و پايه و ستون تمام اديان الهى است و قبول اعمال ما و يافتن راه هدايت از راه گمراهى، با شناخت خداوند متعال امكان پذير است.»
نسخه‌هاى اين كتاب
- نسخه‌اى در كتابخانه آستان قدس رضوى، كه با خطى زيبا نوشته شده و در سال 992 هجرى مقابله و تصحيح گرديده است.
- نسخۀ كتابخانه حضرت آیت‌الله مرعشى نجفى، به خط شريف محمد قلى تركمان.اين نسخه نيز با خطى زيبا نوشته شده است.
- نسخه‌اى در كتابخانه مدرسه رضويه به خط ملا محمد صادق بن ملا رضاقلى نيشابورى، كه با خطى زيبا نوشته شده و تاريخ نگارش آن سال 1072 هجرى و تاريخ مقابله و تصحيح آن سال 1076 هجرى مى‌باشد.