تخريج الفروع علی الأصول
تخريج الفروع علی الأصول، اثر امام ابوالمناقب شهاب‌الدین محمود بن احمد زنجانی (متوفی 656ق)، کتابی است در بررسی فروعات فقهی و تطبیق آنها، با مباحث علم اصول که با تحقیق، تعلیق و حواشی محمد ادیب صالح به چاپ رسیده است.
| تخريج الفروع علی الأصول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صالح، محمد اديب (محقق) زنجانی، محمود بن احمد (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسة الرسالة |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | 1402ق. = 1982م. |
| چاپ | چاپ چهارم |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 0 ز9ت3 / 155/8 BP |
ساختار
کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز گردیده و مطالب به‌ترتیب ابواب فقهی، از طهارت تا عتق و کتابت، عرضه شده است.
گزارش محتوا
محقق در مقدمه خویش، ابتدا به شرح حال مختصر نویسنده پرداخته و سپس، به برخی از ویژگی‌های کتاب، اشاره نموده است[۱].
مؤلف در مقدمه خود، به این نکته اشاره نموده است که توانایی و قدرت بر تفریع احکام، فقط به‌واسطه معرفت و علم به وجه ارتباط میان احکام فرعی و ادله آنها، ممکن است و وی بدین منظور، اثر حاضر را در علم اصول فقه به رشته تحریر درآورده تا در آن، به جمع میان اصول و فروع پرداخته و به ارتباط میان آنها، اشاره نماید[۲].
نویسنده در این کتاب، به ذکر ارتباط میان احکام جزیی با اصول و ضوابط و قواعد و کلیات پرداخته و در ضمن آن، به اختلافات فقهی میان مذهب شافعی و حنفی، پرداخته است[۳].
وی در بیان مباحث و مطالب کتاب، به ذکر نظریات علمای مذهب حنفی و شافعی، اکتفا نموده و فقط در مبحث طلاق، نظر امام مالک را ذکر کرده است[۴].
با مطالعه کتاب و دقت در عناوین و موضوعات آن، می‌توان به این نکته پی برد که مؤلف تنها به بیان ضوابط و مسائل اصول فقه، بسنده نکرده، بلکه مباحث و مسائل فقهی مربوط به موضوع بحث را نیز به فراخور نیاز، مطرح کرده است[۵].
موضوعات و مباحث مطرح‌شده در کتاب، به‌ترتیب عبارتند از: کتاب طهارت، نماز، زکات، روزه، حج، معاملات و مسائل مربوط به ربا، رهن، اجاره، وکالت، اقرار، غصب، اجازه، شفعه، مأذون، نذر و اهلیت، نکاح، صداق، طلاق، رجعت، نفقات، جراحات، حدود، سرقت، سیر، ایمان، قضاوت، شهادات، عتق و کتابت.
وضعیت کتاب
فهارس کتاب، شامل فهرست آیات، احادیث، اعلام، ابواب، مسائل اصولی و قواعد فقهی، فروع، مسائل اصولی، قواعد فقهی، خطا و صواب و فهرست منابع مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها که توسط محقق نوشته شده، علاوه بر ذکر منابع[۶] و اشاره به اختلاف نسخ[۷]، به توضیح برخی از واژگان و مطالب متن، پرداخته شده است[۸].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.