مستوفی بافقی، محمدمفید
محمدمفید مستوفى بافقى، متخلص به مفید، مورخ، نویسنده، شاعر، معروف سده یازدهم هجری است که با وجود تصدی شغل استیفای موقوفات یزد و تالیف دو اثر مهم جامع مفیدی و مختصر مفید
| نام | مستوفی بافقی، محمد مفید بن محمود |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03856AUTHORCODE |
وى در عهد شاه سليمان صفوى منصب استيفاى موقوفات يزد را در سال 1077ق به دست آورد و ثروتمند شد و پس از آن نيابت وزارت يزد را به دست آورد، ولى در سال 1079ق آن شغل را از دست داد و ناظر اوقاف يزد شد و پس از آن به اصفهان رفت. سپس به دليل فوت پسرش، دست از کارهاى ديوانى کشيد و به سفر پرداخت و در سال 1081ق به اصفهان، حويزه، اهواز و بصره رفت و پس از زيارت عتبات عاليات به بصره بازگشت و در سال 1082ق در آن شهر مقيم شد. سپس در همان سال به هند بازگشت و به بندرسورت، دهلى، حيدرآباد و برهانپور رفت و در سال 1086ق به دهلى و در سال 1088ق به اوجين سفر نمود و ملازم شاهزادهاکبر گورکانى (با منصب دوصدى) شد و به همراه وى به مولتان رفت و در سال 1089ق منصب وزارت و ميرسامانى آنجا را به دست آورد.
بافقى در سفرى به حیدرآباد دکن در جنوب هند، وقتى دید در محفلى که جمعى از دانشمندان هم در آن شرکت داشتند، از عظمت و وسعت ممالک هند و چین و مملکت عثمانى صحبت شد و سخنى از ایران به میان نیامد، ناراحت شد و تصمیم گرفت براى نشان دادن عظمت ایران و حدود و ثغور آن، این کتاب را که در مقابل کتاب دیگرش، «جامع مفیدى» که در تاریخ و جغرافیاى محلى یزد مى‌باشد، به رشته تحریر درآورد.
بافقى با توجه به منابع متعدد، از جمله «نصحة القلوب» حمدالله مستوفى و «تذکره هفت اقلیم» امین احمد رازى و منابع دیگرى از این دست، به‌علاوه اطلاعات جدیدى که از جغرافیاى ایران در عهد صفوى در دست داشته و اطلاعات آنها را باز هم از منابع آن دوران همچون «تاریخ عالم‌آراى» عباسى به دست آورده، این کتاب را به رشته تحریر درآورده است.
وفات
گويا وى پس از سال 1091 ه. ق درگذشته است.
یکى از دانشمندان اواخر عهد صفوى است. او یکى از شخصیت‌ها و دانشمندان یزد در دوران صفوى و صاحب کتاب ارزشمند «مختصر و مفید» مى‌باشد. موضوع این کتاب، جغرافیاى ایران در عصر صفوى است و نکته مهم آن، انگیزه تألیف آن است.
منابع مقاله
پایگاه خبرگزارى مهر، یک‌شنبه 4 اردیبهشت 1390ش.