مجتهدی تهرانی، احمد
احمد مجتهدى تهرانى (1302-1386ش)، معلم اخلاق، استاد حوزه، مدیر مدرسه علمیّه حاج ملاّ محمّد جعفر (مدرسه آیت‌الله مجتهدی)
| نام | مجتهدی تهرانی، احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آیت‌الله مجتهدی تهرانی
ملا محمدعلی مجتهد |
| نام پدر | محمدباقر |
| متولد | 1302 ش |
| محل تولد | تهران |
| رحلت | 1386 ش یا 1429 ق |
| اساتید | آیت‌الله حاج آقا حسین بروجردی
آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی |
| برخی آثار | سه رساله گناهان کبیره، محرم و نامحرم، احکام الغیبه |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05469AUTHORCODE |
ولادت
او در نهم مهرماه 1302، برابر با دوم رجب سال 1343، در تهران چشم به جهان گشود و در خاندانى باتقوى و ورع و فضل و شرف پرورش يافت. پدر ايشان مرحوم محمدباقر از كسبه‌هاى معروف و باتقوى و متدين تهران بوده و جد ايشان مرحوم ميرزا احمد از تجار مشهور و از مؤمنين و متدينين عصر خود بود. بعد از اين دو بزرگوار، اجداد آيت‌الله مجتهدى همگى در كسوت روحانیت و از علماى جليل‌القدر و مبلغين اسلام و از ائمه جماعات مشهور كاشان بودند. از جمله اجداد ايشان، آيات و حجج اسلام، حاج ملا محمدعلى مجتهد و حاج ملا محمدباقر مجتهد و حاج ملا محمدكاظم مجتهد كاشانى بودند.
صاحب كتاب «لباب الألقاب» تأليف آخوند ملا حبيب‌الله شريف كاشانى (متوفى 1340ق) درباره يكى از اجداد ايشان؛ يعنى حضرت آيت‌الله محمدعلى مجتهد كاشانى مى‌نويسد: «او فرزند حاج محمدباقر كاشانى است و آيت‌الله حاج محمدعلى مجتهد كاشانى، عالمى فاضل و مدرسى بزرگوار در علوم شرعى و عقلى بود، به حدى كه فضل و علم و زهدش بر ديگران مسلم و آشكار بود و آن مرحوم فرزندى داشت به نام حاج ملا ابوالقاسم كه او هم حكيم و منجمى زبردست بود و من آن فرزند را ديده بودم و او در تهران فوت كرد و مرحوم آيت‌الله حاج محمدعلى از شاگردان فقيه عالى‌قدر حضرت آيت‌الله سيد محمدتقى كاشانى بود و او از شاگردان عالم ربانى و معلم اخلاق حاج ملا احمد نراقى است و ملا احمد نراقى استاد شيخ مرتضى انصارى بود و وقتى كه ملا احمد نراقى از رحلت آيت‌الله سيد محمدتقى كاشانى باخبر شدند، از شدت حزن و اندوه و با صداى رسا و بلند شديدا گريه كردند و از فقدان آن عالم بزرگوار تأسف خوردند.»
تحصیلات
آيت‌الله مجتهدى در سال 1362ق و در سن 19 سالگى به كسوت روحانیت درآمد و قبل از آن در بازار تهران مشغول به كار بود و پدر ايشان؛ يعنى مرحوم محمدباقر، راضى نبود كه فرزندش طلبه شود، ولى بر اثر عشق و علاقه زيادى كه جناب استاد به علم و دانش داشت، به‌سوى طلبگى روى آورد.
با توجه به مخالفت پدر، سال‌ها با عسرت و سختى زيادى، در لباس روحانیت به تحصيل علم پرداخت و بعد از سال‌ها نه تنها پدر راضى شد، بلكه به وجود چنين فرزندى، در نزد خويشان و نزدیک ان و در اجتماع افتخار مى‌كرد.
وى پنج سال بعد؛ يعنى در سال 1367ق، دروس رسائل و مكاسب را نزد آيات و حجج اسلام آقايان فاضل (پدر حضرت آيت‌الله فاضل لنكرانى) و سيد حسين قاضى و آقا شيخ قاسم نحوى امتحان داد و با موفقيت به اتمام رساند. بعد از قريب دو سال، در سن 26 سالگى و در سال 1369ق، امتحان كفايه و قسمتى از درس خارج را با موفقيت گذراند.
اساتید
- دروس ادبیات عرب: در تهران و نزد مرحوم آیت‌الله حاج شیخ علی‌اكبر برهان
- كتاب مطول: نزد مرحوم آیت‌الله محمدجواد خندق‌آبادی و مرحوم آیت‌الله سیدمرتضی علوی فریدونی
- منظومه حاج ملاهادی سبزواری: نزد مرحوم آیت‌الله علامه طباطبایی
- كتاب لمعتین: نزد حضرات آیات و حجج اسلام شهید صدوقی، مرحوم محمدجواد خندق‌آبادی و مرحوم شیخ عبدالرزاق اصفهانی
- رسائل: نزد مرحوم آیت‌الله شیخ محمدجواد خندق آبادی
- مكاسب: نزد مرحوم آیت‌الله سیدمحمد صادق طباطبایی
- كفایه جلد اول: نزد مرحوم حضرت آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی
- كفایه جلد دوم: نزد مرحوم آیت‌الله سیدصادق شریعتمداری
- درس خارج به مدت یك سال: نزد مرحوم آیت‌الله حاج آقا حسین بروجردی
- درس خارج به مدت یك سال: نزد مرحوم آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی
- درس خارج به مدت یك سال: نزد مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی
- درس خارج به مدت دو سال: نزد مرحوم آیت‌الله العظمی شیخ محمدرضا تنكابنی
- و درس خارج به مدت شش سال: در محضر مرحوم آیت‌الله سید احمد خوانساری
- درس اخلاق: نزد مرحوم حضرت آیت‌الله امام خمینی(ره) در مدرسه فیضیه قم عصرهای جمعه و همچنین نزد عالم ربانی و معلم اخلاق حضرت حجت الاسلام و المسلمین مرحوم حاج سیدحسین فاطمی قمی بودند.
فعالیتها
آيت‌الله مجتهدى در ضمن تحصيل، به تدريس كتب حوزوى هم مى‌پرداخت و وقتى كه از قم به تهران آمد، شب‌ها در مسجد امين‌الدوله - كه مرحوم حاج شيخ محمدحسين زاهد در آنجا مشغول به تدريس و اقامه نماز بود - صبح و عصر به امر تدريس اشتغال داشت و چون مرحوم حاج شيخ محمدحسين زاهد در اواخر عمر و با وجود كهولت سن، به‌سختى مشغول تعليم و تربيت طلاب بود، لذا از آيت‌الله مجتهدى تقاضا كرد كه علاوه بر تدريس، شب‌ها هم منبر برود و آيت‌الله مجتهدى در طول دو سال، شش جزء از اول قرآن را با استفاده از تفسير برهان كه مبناى تفسيرى ايشان بود، تفسير مى‌كرد.
آيت‌الله مجتهدى، صبح‌ها در مسجد مرحوم حاج سيد عزيزالله بازار جهت طلاب به تدريس كتب ادبيات و فقه مشغول بود و بعد از ظهرها هم براى كسانى كه روزها شاغل بودند و بعد از ظهرها درس مى‌خواندند، به تدريس كتب حوزوى از قبيل مطول، سيوطى، مغنى، منطق و غيره مى‌پرداخت.
وى پس از رحلت شيخ محمدحسين زاهد(ره) در 21 محرم سال 1372ق، به مدت سه سال همچنان به امر تدريس در مسجد مرحوم حاج سيد عزيزالله واقع در بازار تهران مشغول بود تا آنكه عده‌اى از علماء و مردم متدين، از حضرت استاد تقاضا كردند كه حوزه علميه را به مسجد مرحوم حاج ملا جعفر منتقل كنند كه در آن زمان، آن مسجد، انبار خاک ذغال و خمره ترشى كسبه محل شده بود و تجار و مردم متدين با علماء مشورت كردند و به اين نتيجه رسيدند كه آيت‌الله مجتهدى به دلايلى نسبت به علماء ديگر جهت ادامه راه مرحوم حاج شيخ محمدحسين زاهد ارجحيت دارد.
بنابراین، با همت تجار و مردم متدين، آيت‌الله مجتهدى توانست حوزه علميه فعلى را كه در تهران خيابان 15 خرداد شرقى، كوچه شهيد مرتضى كيانى، كوچه مسجد آقا واقع است، تأسيس كند. در اين حوزه هر سال مراسم عمامه‌گذارى با حضور آيت‌الله احمد مجتهدى تهرانى برگزار مى‌شد.
وفات
ايشان كه در سال‌هاى آخر عمر از مشكلات تنفسى و قلبى رنج مى‌برد، در 23 دى 1386، در سن 85 سالگى در بيمارستان بازرگانان تهران درگذشت.
آثار
سه رساله گناهان كبيره، محرم و نامحرم، احكام الغيبة.
منابع مقاله
- پايگاه مركز نشر اعتقادات، شخصيت‌ها، چهارشنبه، 8 تيرماه 1390.
- مؤسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان