الذريعة إلی تصانيف الشيعة
اثر عالم انديشمند شيخ آقا بزرگ طهرانى است كه با هدف ثبت نام آثار مؤلفان شيعه تأليف شده است.
| نام کتاب | الذریعة إلی تصانیف الشیعة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | حسینی، احمد بن محمد (گردآورنده)
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | Z 7835 /الف5آ7 1300الف |
| موضوع | نسخههای خطی عربی - فهرستها
نسخههای خطی فارسی - فهرستها نویسندگان شیعه - کتاب شناسی کتابهای چاپی - کتاب شناسی |
| ناشر | دار الأضواء |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1403 هـ.ق یا 1983 م |
| کد اتوماسیون | 3264 |
اجمالى از مطالب كتاب
وى بر آن بوده تا فهرستى از آثار تأليفى شيعه را در هر زمينه و از هر زبان و منطقه، اعم از خطى و چاپى ارائه دهد. او افزون بر نام كتاب و نام مؤلف، اطلاعاتى از كتاب و در مواردى از موضوع آن جمع‌آورى نموده است.شيخ آقا بزرگ در طول قريب شصت سال (از سال 1330 قمرى تا 1389) نام هر كتابى را كه در فهارس كتابخانه‌هاى شخصى و عمومى و غير آن مى‌ديده يادداشت مى‌كرده و به مرور زمان، اين اطلاعات را تكميل كرده و در الذريعة ارائه نموده است. وى ضمن معرفى كتاب، در صورتى كه اثر مزبور مخطوط بوده و خود آن را ملاحظه كرده، افزون بر ارائه نخستين عبارت كتاب، محلى كه آن نسخه را در آنجا ديده ياد كرده است، به ويژه اگر نسخه مورد نظر، در دست شخص خاصى بوده نام او را آورده است.
امتيازات كتاب
همچنين الذريعة مشتمل بر نام كتابهاى مفقود شيعى نيز مى‌باشد كه تنها نامشان در آثارى مانند رجال نجاشى يا كتابهاى ديگر آمده است.امتياز ديگر الذريعة آن است كه درباره بسيارى از آثار، تحقيقاتى هم ارائه داده است. به عنوان مثال ذيل تفسير قمى شرحى از چگونگى پديد آمدن اين تفسير از چند اثر ديگر مورد بحث قرار گرفته است و در واقع بسيارى از مدخلها در حكم يك مقاله تحقيقى است.بى شك الذريعة، در موضوع كتابشناسى شيعه كاملترين كتاب موجود است اما هنوز آثار فراوانى يافت مى‌شود كه على رغم وسعت جستجوى آقا بزرگ نامشان نيامده است.بدين نكته نيز بايد توجه داشت كه با اينكه بنا بوده اثر مزبور فقط آثار شيعى را عرضه كند در مواردى به دليل اضافات برخى عناوين از سوى كسانى كه ناظر چاپ كتاب بوده‌اند، اسامى كتابهاى غير شيعى هم در آن آمده است.تنظيم كتاب به صورت الفبايى بوده و تا مجلد بيست و پنج ادامه يافته است. و مجلد بيست و ششم استدراكات مؤلف بر الذريعة مى‌باشد.مرحوم شيخ آقا بزرگ در مقدمه كتاب نكات مهمي را در باره روش تأليف و خصوصيات الذريعة متذكر شده كه مطالعه آنها براي كساني كه قصد مطالعه الذريعة را دارند، قبل از ورود به متن لازم و مفيد است.
پیوندها
مطالعه کتاب الذریعة إلی تصانیف الشیعة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور