شأن نزول آیات قرآن
شأن نزول آيات قرآن، مجموعه‌اى از شأن نزول‌هاى آيات و سوره‌هاى قرآن كريم است كه از تفسیر نمونه حضرت آيت‌الله مكارم شيرازى گزينش شده است. اين اثر به زبان فارسى، توسط محمدجعفر امامى تدوين شده است.
| نام کتاب | شأن نزول آیات قرآن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | برگرفته از تفسیر نمونه |
| پدیدآورندگان | مکارم شیرازی، ناصر (نويسنده)
امامی، محمدجعفر (تهیه و تنظیم) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 70/2 /الف8ش2 |
| موضوع | تفاسیر شیعه - قرن ۱۴
قرآن - شان نزول |
| ناشر | مدرسة الإمام علي بن أبي طالب (علیه السلام) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1385 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE4062AUTOMATIONCODE |
ساختار
كتاب، در چهارده فصل تنظيم شده است كه در آن به ترتيب از سوره بقره و آل عمران و سوره نساء تا سوره‌هاى كافرون و اخلاص و فلق، اسباب و موجبات نزول آيات با استناد به متون روايى معتبر ذكر شده است.
گزارش محتوا
آيت‌الله مكارم شيرازى در مقدمه‌اى بر اين كتاب مى‌نويسد: «مى‌دانيم قرآن مجيد به‌صورت تدريجى در 23 سال، به‌مناسبت‌هاى مختلف نازل شده است كه مفسران آنها را «شأن نزول» مى‌نامند.
به دست آوردن اين مناسبت‌ها تأثير مهمى در فهم معانى و محتواى اين آيات و رفع هرگونه ابهام دارد؛ حتى در بعضى از موارد اگر شأن نزول‌ها از ما گرفته شود، اجمال و ابهام بر معنى آيه حاكم مى‌گردد.
به همين دليل از قديم‌الايام علماى تفسير تلاش فراوان در به دست آوردن اين شأن نزول‌ها كرده‌اند و آنها را در كتب تفسير و گاه در كتاب مستقل جمع‌آورى نموده‌اند.
افسوس كه علماى اسلام در قرن اوّل ظهور اين آئين كه اين شأن نزول‌ها روشن بود تلاش كافى براى حفظ و نقل آن نكردند و مقدارى از آنها از دسترس ما خارج شده است.
ولى آنچه امروز در اختيار ماست، باز مقدار قابل ملاحظه و پرارزشى است كه بايد آنها را در تفسير آيات قرآن مغتنم شمرد.
ما در «تفسير نمونه» تا آنجا كه ميسر بود به نقل اين شأن نزول‌ها و استفاده از آنها در تفسير آيات كوشيده‌ايم؛ بديهى است گردآورى همه آنها و چينش آن در كنار هم، به علماى تفسير بينش بيشتر و به توده‌هاى مردم آگاهى خوبى براى بررسى و فهم آيات قرآن خواهد داد.
اكنون خوشوقتيم كه فاضل ارجمند و دانشمند گرامى و پرتلاش، جناب حجت‌الاسلام والمسلمين آقاى امامى (دامت تأئيداته) دامن همّت به كمر زده و اين شأن نزول‌ها را با سليقه خاص و به‌صورت جالبى گردآورى و تبيين كرده و در دسترس عموم قرار داده است» [۱].
محمدجعفر امامى، تدوين اين كتاب را پاسخى به درخواست جمعى از كسانى كه اين تفسير را مطالعه كرده‌اند دانسته كه با موافقت آيت‌الله مكارم شيرازى نيز مواجه شده است. اين اثر پس از انجام كارهاى مقدماتى آن هم به خدمت ايشان ارائه گرديده و مورد تأييد قرار گرفته است [۲].
برخى از شأن نزول‌ها از سوى برخى از مفسران رد شده است كه در پاورقى كتاب به آن تذكر داده شده است؛ به‌عنوان مثال در باره شأن نزول آيه 60 سوره نساء گفته شده كه اين آيه قبل از «فتح مكه» نازل شده و شأن نزول فوق صحيح نيست. نويسنده توضيح مى‌دهد كه چه شأن نزول فوق صحيح باشد يا نباشد، تأثيرى در قانون مهمى كه از آيه استفاده مى‌شود، ندارد [۳].
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتداى كتاب آمده است. آدرس آيات و منابع شأن نزول آيات در پاورقى كتاب ذكر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
وابسته‌ها
الأمثل في تفسیر کتاب الله المنزل
پیوندها
مطالعه کتاب شأن نزول آیات قرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور