توزری، عبدالملک بن کردبوس
عبدالملک بن کردبوس توزری (قرن ششم و هفتم)، معروف به ابن کردبوس، محدث و مورخ تونسی.
| نام | توزری، عبدالملک بن کردبوس |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | کردبوس |
| متولد | قرن ششم و هفتم |
| محل تولد | تونس |
| رحلت | زنده در 575ق |
| اساتید | حافظ سلفی
محمد بن قاسم بن عبدالرحمن بن عبدالکریم تمیمی |
| برخی آثار | الاكتفاء في أخبار الخلفاء |
| کد مؤلف | AUTHORCODE06467AUTHORCODE |
ولادت
آنچنان که محقق کتاب الاکتفاء فی اخبار الخلفا ادعا نموده، معلومات پیرامون این شخصیت، بسیار اندک می‌باشد، زیرا مورخین، تاریخی برای ولادت، وفات و طول عمر وی ذکر نکرده و تنها اشاراتی کلی و غیر دقیق پیرامون عصر زندگی وی، ارائه نموده‌اند؛ از جمله: «او از رجال قرن ششم و هفتم هجری بود»، «در اواخر قرن ششم هجری یا دوازدهم میلادی می‌زیسته»، «در سال 575ق زنده بود» و...
با این حال، تعیین تقریبی محدوده حیاتی وی، با ملاحظه هم عصران وی، امکان‌پذیر خواهد بود، از جمله: ابوعبدالله محمد بن عبدالرحمن التحیی (540- 610ق) که از عبدالله بن محمد بن خلف سعاده که از ابن کردبوس روایت کرده ؛ محمد بن قاسم بن عبدالرحمن بن عبدالکریم تمیمی که اهل فارس بوده و از او حدیث شنیده و در آخر سال 603ق یا اول سال 604ق از دنیا رفته است. از بررسی این موارد می‌توان دریافت که ابن کردبوس در دهه پنجم قرن ششم هجری به دنیا آمده است.
شکی نیست که ابن کردبوس در عصر سه تن از ملوک موحدین، می‌زیسته است که عبارتند از: عبدالمؤمن بن علی که در 524ق تا 558ق حکومت داشت، سپس فرزندش یوسف بن عبدالمؤمن از سال 558ق تا سال 580ق به جای او نشسته و پس از او نیز فرزندش یعقوب بن یوسف منصور، از سال 580ق تا 595ق حکمرانی کرد. ابن کردبوس در کتاب خویش، به صورت خلاصه، به سیره این سه حاکم، اشاره کرده و اوضاع سیاسی، دینی و اجتماعی مردم در عصر آن‌ها را به تصویر کشیده است[۱].
اختلاف در نام و نسب
در ذکر نام وی نیز اختلاف فراوانی به چشم می‌خورد، از جمله ابن الابار در «التکمله» از او به عنوان «ابومروان، عبدالملک بن ابی‌القاسم التوزری معروف به ابن کردبوس» یاد کرده و در جای دیگر، او را «ابومروان، عبدالملک بن محمد بن کردبوس التوزری» و «ابومروان عبدالملک بن ابی‌القاسم بن الکردبوس التوزری» نامیده است. وی «عبدالملک بن محمد بن ابی‌القاسم بن الکردبوس التوزری» و «عبدالملک بن قاسم بن الکردبوس» نیز نامیده شده است[۲].
اساتید و شیوخ
اساتید وی عبارتند از: حافظ سلفی، محمد بن قاسم بن عبدالرحمن بن عبدالکریم تمیمی، عبدالله بن محمد بن خلف بن سعاده اصبحی و عبدالوهاب بن علی بن عبدالوهاب قرطبی[۳].
آثار
از جمله آثار او می‌توان به دو کتاب «اربعون حدیثا» و «الکتفاء فی اخبار الخلفاء» اشاره نمود[۴].
پانویس
منابع مقاله
غامدی، صالح بن عبدالله، «الاکتفاء فی اخبار الخلفا»، تألیف توزری، عبدالملک بن کردبوس ، مدینه منوره، الجامعة الاسلامية بالمدينة المنورة ، چاپ اول، 1429ق.