تيسير المطالب في أمالی أبي‌طالب
تيسير المطالب في أمالی أبي‌طالب، تألیف سید یحیی بن حسین بن هارونی (متوفی 424ق)، کتابی است حدیثی از شیعه زیدیه که توسط یکی از علمای زیدیه به نام شیخ شمس‌الدین جعفر بن احمد بن عبدالسلام (متوفی 573ق)، تبویب گردیده و با تحقیق عبدالله بن حمود عزی، به چاپ رسیده است.
| تيسير المطالب في أمالی أبي‌طالب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هارونی، یحیی بن حسین (نویسنده)
ابن عبدالسلام، جعفر بن احمد (گردآورنده) عزی، عبدالله بن حمود (محقق) |
| ناشر | مؤسسة زيد بن علي الثقافية |
| مکان نشر | یمن - صنعا |
| سال نشر | 1422ق.= 2002م. |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احاديث زيدي - قرن 5ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ھ2ت9 / 138 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در شصت‌وچهار باب تنظیم شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، ابتدا به بررسی روش اهل‌بیت(ع) در تعامل با روایات و نحوه ارائه آنها[۱] و قواعد آنان در کیفیت قبول احادیث پرداخته شده[۲] و سپس ضمن اشاره به مهم‌ترین یادداشت‌ها درباره کسانی که به حدیث و علوم مرتبط با آن مشغول‌اند[۳]، به ذکر نام مهم‌ترین کتب حدیث نزد اهل‌بیت(ع) تا اواخر قرن پنجم هجری پرداخته شده است[۴]. در ادامه به طرق روایت بین زیدیه در یمن، جیل و دیلمان اشاره گردیده است[۵] و در پایان، ضمن ارائه شرح‌حال مفصلی از شیخ شمس‌الدین جعفر بن احمد بن عبدالسلام[۶] و سید یحیی بن حسین بن هارونی (مؤلف کتاب)[۷]، به توثیق کتاب[۸] و توضیح اقدامات تحقیقی صورت گرفته بر روی آن، پرداخته شده است[۹].
مؤلف در این کتاب احادیث کتاب «الامالی» را در باب معجزات پیامبر اکرم(ص) و فضائل و شمائل وی و همچنین فضایل حضرت علی(ع) و ائمه اطهار(ع) را جمع‌آوری نموده است. سپس احادیثی در زمینه اخلاق و آداب آمده است. این احادیث شامل فضل علم و قرآن کریم، ترغیب به حفظ احادیث، ایمان و خصال و اخلاق فرد مؤمن، خطبه‌‌ها و مواعظ، فضیلت مساجد، فضیلت حج، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، صله‌رحم و آداب معاشرت، نشانه‌‌های قیامت، شفاعت پیامبر(ص)، بهشت و جهنم و ... می‌شود.
در باب اول و دوم، به گوشه‌هایی از معجزات و فضایل پیامبر(ص) از جمله سخن گفتن سنگ‌ریزه‌ها و شهادت دادن به رسالت آن حضرت، اشاره شده است[۱۰].
در باب سوم و چهارم، فضایل امیرالمؤمنین(ع) و وصایای آن حضرت ذکر و به مقتل و مرقد ایشان، اشاره شده است[۱۱].
باب پنجم تا هشتم، به فضایل حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، زید بن علی(ع) و...؛ پرداخته شده و باب نهم، به فضایل علم اختصاص یافته است[۱۲].
در باب دهم، روایاتی پیرامون ذکر حدیث و ترغیب به حفظ آن، آمده است. در روایتی از امیرالمؤمنین(ع) که در این باب ذکر شده، ایشان برترین و بهترین سخن را راست‌گویی و بزرگ‌ترین اشتباهات و خطایا نزد خداوند را دروغ‌گویی معرفی کرده‌اند[۱۳].
از جمله روایاتی که در ابواب دیگر کتاب، بدان اشاره شده است، عبارتند از: ایمان و خصایل و اخلاق مؤمن، فضیلت قرآن کریم، خطب و مواعظ، وضو و طهارت، نماز، استغفار، فضیلت مسجد، زکات و صدقه، فضیلت روزه و اعتکاف، فضیلت حج، فضیلت جهاد و مجاهدین در راه خدا، امر به معروف و نهی‌ازمنکر، نیکی بر والدین و صله‌رحم، صبر، ترغیب در نفع رساندن به مؤمنین، کسب خیر، حسن خلق، دوست داشتن خداوند و قبول عذر، آداب خوردن و نوشیدن و...
وضعیت کتاب
فهارس کتاب، شامل فهرست آیات، احادیث و آثار نبوی و موضوعات، در انتهای آن آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع[۱۴]، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است[۱۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.