استفتاءات حج (صافی گلپایگانی)
استفتائات حج (هزار مسئله)، اثر شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی (معاصر)، مشتمل بر مجموعه استفتائات در موضوع حج است که دسته‌بندی و ارائه شده است. در این اثر 997 مسئله و پاسخ آن‌ها به زبان فارسی مطرح شده است.
| استفتاءات حج | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صافی، لطف‌الله (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسه انتشارات حضرت معصومه (سلام الله عليها) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1380ش |
| موضوع | فتواهای شیعه - قرن 14، فقه جعفری - رساله عملیه، حج |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 188/8 /ص2الف5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در مقدمه کتاب در رابطه با اهمیت پاسخ به استفتائات و مسائل جدید حج این‌گونه می‌خوانیم: اجتماع و کنگره بزرگ حج که هر سال باشکوه بسیار زیاد برگزار می‌شود یکی از شعائر مقدس دین اسلام است که عظمت و رفعت این آئین بزرگ الهی را به جهانیان به نمایش می‌گذارد. مناسک حج دارای آثار تربیتی و اخلاقی فراوان است که مشتمل بر هزاران مسئله و فرع فقهی است. لذا بسیاری از علما و روحانیون محترم که در طی سالیان متمادی به حج مشرف شده‌اند با مسائل جدید زیادی مواجه می‌گردند که آشنایی با آنان می‌تواند مشکلات زائران و حجاج محترم را برطرف نماید[۱].
مسائل حج در این کتاب در شش فصل دسته‌بندی و ارائه شده است که عناوین آن به ترتیب عبارتند از: استطاعت، نیابت، اعمال عمره تمتع، اعمال حج تمتع، عمره مفرده، مصدود و محصور و....
حجاج همواره با مسائل مستحدثه‌ای روبرو می‌شوند که لازم است استفتاء شود. از جمله این موارد ساخت و سازهایی است که گاه محدوده‌های مساجد را تغییر می‌دهد. در این رابطه در مسئله 217 چنین می‌خوانیم: نظر به اینکه مسجد جحفه و مسجد تنعیم اخیراً تخریب و بازسازی شده و وسعت یافته است، آیا حجاج یا معتمرین باید حتماً در حدود مسجد قبلی محرم شوند، و یا محرم شدن در تمام مسجد فعلی معتبر است؟ میقات در جحفه خصوص مسجد نیست، و از هر جای جحفه می‌توانند محرم شوند و همچنین مسجد تنعیم خصوصیت ندارد، و احرام از ادنی الحل صحیح است، هرچند در مسجد نباشد؛ بنابراین در صورت توسعه مسجد با صدق جحفه در اول، و ادنی الحل در دوم، احرام اشکال ندارد[۲].
یا در پاسخ به این سؤال: ذبح حیوان با چاقوی استیل چه حکمی دارد؟ با توجه به اینکه اهل خبره استیل را هم نوع آهن می‌دانند. چنین می‌خوانیم: ذبح باید با حدید باشد و تشخیص آن با عرف است و اگر کسی یقین کند استیل حدید است برای او اشکال ندارد[۳].
در آخرین مسئله کتاب در رابطه با سند این سخن و معنای آن پرسش شده است: روایت داریم موقعی که حاج از مکه برگشت تا چهار ماه گناهی بر او نوشته نمی‌شود؟
نویسنده چنین پاسخ می‌دهد: بلی این مضمون در احادیث شریفه وارد شده، ولی در بعضی احادیث مقید به عدم اتیان کبیره شده، و در بعضی دیگر مقید شده به عدم اتیان موجبه.
سپس به نقل روایت از تهذیب، کافی و مرآة العقول پرداخته و در آخر معتمد را روایت کافی می‌داند و می‌افزاید:... از رحمت و مغفرت و کرم و فضل خداوند متعال بعید نیست که مقرر فرماید تا چهار ماه مؤمنی که حج بجا آورده مطلق گناهانی که تحت‌فشار تسویلات نفس و غلبه هوا از او صادر شده (به نحو بی‌اعتنایی و استخفاف به امر خداوند) مورد آمرزش واقع شود و کسی نمی‌تواند رحمت واسعه و تفضل خدا را محدود کند؛ بلی این حدیث کسی را که از روی بی‌اعتنایی و استخفاف به امرونهی خدا معصیت نماید یا اینکه بخواهد با تشبث به این حدیث در این چهار ماه هر گناه و معصیتی را مرتکب گردد، شامل نمی‌شود و از ابتدا تا حال هم هیچ‌کس از این اخبار استفاده نکرده، که حاجی تا چهار ماه مرخص و آزاد است و با اتکاء به این حدیث مرتکب هر معصیتی بخواهد بشود. این برداشت و تلقی البته صحیح نیست.[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.